Prezidente Komisaun Ezekutivu Bee Timor-Leste, Empresa Publika (BTL.E.P) Gustavo da Cruz hateten, populasaun 300.000 mak agora asesu ona ba bee moos, maske komunidade sira balun seluk sei halerik nafatin ba bee.
“Ami halo ona instalasaun bee moos ba komunidade sira iha territóriu laran tomak,” dehan Prezidente BTL da Cruz iha nia servisu fatin iha Kaikoli, Díli.
Nia hatutan, tékniku sira husi BTL halo enkontru ba komunidade sira ne’ebé mak seidauk asesu ba bee moos, atu nune’e bele lori ba.
“Ba komunidade sira ne’ebé mak hela iha foho leten sira-ne’e, tékniku BTL.E.P sei halo estudu atu oinsa bele lori bee sae ba, ezemplu hanesan iha Becora, Suku Kakeu Laran. Sira la asesu ba bee moos tanba sira hela los iha foho leten entaun ita atu lori bee sae ba mos dala ruma la to’o, maibe ami sei buka meiu oinsa para atu bele lori bee ba to’o komunidade sira-ne’e,” nia afirma.
Nia dehan, tekniku sira husi BTL mos halo hela kontrolu ba komunidade sira ne’ebé mak dada bee ilegal.
“Komunidade balun iha Díli ne’e balun dada bee ilegal, tanba ne’e tékniku BTL sira komesa halo ona kontrolu ba komunidade sira ne’ebé mak dada bee ilegal, bainhira hetan ami sei tesi kotu kanu, no foti sira-nia sañiu, tanba sira dada bee ilegal ne’e mak fó impuktu ba komunidade seluk la hetan bee,” nia afirma.
Antonina Maria Imaculada hanesan komunidade Aldeia Kakeu Laran, Suku Kamea, Postu-Administrativu Kristu Rei, Munisípiu Díli, hateten, durante ne’e iha Suku Kamea liuliu aldeia Kakeu Laran komunidade sira-ne’e to’o agora la asesu ba bee.
“Ami durante ne’e atu kuru bee tenke lori serigen ba kuru iha estrada bo’ot,” nia dehan.
Nia hatutan, sira hela iha tinan barak ona, maibe atu konsumu bee, tenke ba lain iha estrada.
“Ami husu ba governu, atu haree netik problema sira hanesan ne’e. Kuitadu uluk to’o agora bee moos ne’e ko’alia de’it, maibé nunka atu mosu mai, tanba ne’e husu ba governu tau netik matan mai ami sira-ne’e,” nia esklarese.
Entretantu, Reprezentante Prezidenti Autoridade Munisípiu Ainaro, Ruivo Barros Magno hateten, iha Munisípiu Ainaro iha aldeia 21 mak seidauk asesu ba bee moos.
“Bee moos ne’e tama deit iha postu-administrativu no suku sira, maibé iha aldeia sira-ne’e seidauk tama. Tanba ne’e komunidade sira ne’ebé hela iha aldeia sira-ne’e, balun sei nafatin konsumu hela bee mota no balun konsumu hela bee posu,” nia dehan.
“Ezemplu hanesan iha Suku Leolima, Aldeia Goulau, komunidade balun seidauk asesu bee moos, tanba sira hela tama liuba laran, no komunidade sira hela dook malu, entaun sira-ne’e mak seidauk asesu ba bee moos,” nia klarifika.
Nia hatutan, autoridade munisípiu hato’o ona proposta ba governu atu nune’e bele lori bee moos tama to’o ba komunidade sira ne’ebé hela iha aldeia sira.
“Ita presiza prevene mos komunidade sira husi moras, tanba liuhusi konsumu bee mota bele mós fó impaktu ba sira-nia saúde, ita haree de’it iha hospitál sira-ne’e ita ba haree moras la seluk, isin-manas, mear, no seluk tan, ida-ne’e tanba impaktu mai husi mós konsumu bee ne’ebé la kualidade no moos,” nia esplika.
