Laboratorium e Banku Nasional de Sangue (BNS) identifika ema nain 10 husi ema nain 255 ne’ebe halo doasaun ran sofre moras hepatitis B, tuir dadus fulan Julhu 2017.
Xefe Departamentu Laboratorium e BNS, Frans R. da Silva hateten ba sira ne’ebe identifika positive hepatitis B, sipilis, hepatitis C no HIV, sira halo kedas konselho atu halo tratamentu ba sira nia moras.
Doador fulan Julhu nian, nia dehan mai husi pesoal UN sira, estudante institute siensia saude (ICS), estudante Cristal, Polisia Nasional Timor –Leste (PNTL) inklui FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL).
“Ran sira ne’ebe iha infesaun, sei hetan estragadus no individu sira ne’e sei refere ba iha tratamentu,” nia hateten iha servisu fatin Bidau, Dili.
Alende moras hepatitis B, sira mos identifika ema ho moras sipilis nain 22, HIV ida, Hepatitis C nain 2 no haruka ona ba iha programa tratamentu.
Nia hatutan, nesesidade transfusaun ran ne’e kada loron aumenta no doador la barak entaun susar tebes atu hetan ran.
“Ami halo akordu ho institute Cristal, siensia saude, PNTL, e ami presiza barak liu tan, tanba fulan ida atende ema nain 300 ba leten, maibe donor la to’o 300, entaun problema” nia hateten.
Nia informa, iha fulan Julhu sira konsege distribui ona pakote ran ba ema nain 350 ne’ebe baixa iha HNGV no klinika maternidade Fatumeta, liu –liu inan sira ne’ebe ran fakar no ran menus.
Iha parte seluk, Diretor Nasional Saude Publika Ministerio Saude, Pedro Canisio hateten moras hada’et sai nafatin problema no preokupasaun ba Ministerio Saude nian, tanba taxa moras balun tun, maibe balun mos komesa
sa’e maka’as hanesan mos hepatitis B.
Nia hateten, ministerio seidauk iha dadus konkretu ba iha moras ida ne’e, maibe bazeia ba servisu doasaun ran ne’ebe BNS halo, kada tinan ida ema nain 60 husi nain rihun 3 ne’ebe fo ran identifika sofre moras hepatitis B.
“Tipu moras hepatitis ne’ebe identifika barak liu iha Timor mak hepatitis B,” nia hateten.
Nia hatutan, politika governu nian atu halo prevensaun ba moras ida ne’e mak liu husi programa vasinasaun ba bebe foin moris no adulto sira ne’ebe seidauk kona moras ida ne’e atu bele prevene.
Nia hatutan, moras hepatitis B ne’e moras ida ne’ebe perigu bele hamosu komplikasaun iha ema nia aten (kanker aten) ne’ebe barak liu ema mate.
