Diretor Jeral Servisu Koperativu, iha Ministerio da Saúde, Marcelo Amaral hateten konstrusaun fatin izolamentu iha munisipiu sira hahu iha tinan 2020, maibe seidauk konklui lao neineik liu tanba kompanhia sira iha limitasaun ba kapital atu konklui projetu ne’e tuir karakter urgente.

Nia dehan situasaun ida ne’e, halo governu tenke halo dezpesa bo’ot atu aluga alojamentu privado sira atu bele akumula maluk sira ne’ebe konfirmadu positivu Covid-19 ho kategoria lizeiru ou la ho sintomas tanba evolusaun kazu aumenta signifikante.
“Dalan seluk maka ami tenke aselera pagamentu. Ita hatene projeitu sira ne’e emergensia, maibe nia prosedimentu sira lao tuir prosesu normal hanesan tenke liu husi ADN atu halo verifikasaun antes halo prosesu pagamentu ho burokrasia naruk. Dalaruma ema dehan lalais, maibe prosedimentu sira ne’e mos ita tenke lao tuir tanba aban bairua auditoria ita tenke responsabiliza no hatan, entaun prosesu administrativu sira ita tenke asegura atu nune’e labele prejudika ami sira ne’ebe ezekuta prosesu ne’e,” nia hateten iha servisu fatin Kaikoli, Dili.
Nia dehan projetu sira ne’e hahu iha tinan kotuk 2020, iha munisipio hotu inklui ilha Atauro. Maibe seidauk konklui tanba ne’e iha munisipio utiliza fatin polo medisina universidade nian no uza mos alojamentu privado sira atu halo izolamentu no kuarentina.
Nia hateten iha orsamentu ratifikativu tinan 2021, ministerio da saúde hetan $34,5 milhoens atu responde ba Covid-19, liu-liu halo pagamentu ba obra konstrusaun fatin izolamentu sira iha munisipiu, selu alojamentu privado sira iha nasional no munisipiu, selu fornesedor hahan sira.
Nia hatutan sira mos halo nafatin kordenasaun ho nasaun amigo sira hanesan Australia, Japaun, China atu hasa’e prontidaun fasilidade saúde nian iha nivel nasional no munisipio hodi responde ba Covid-19.
Nia informa dadaun ne’e ba kazu sira moderadu ou ho sintoma kaman izola iha Tasi Tolu building A no B, no kazu sira tama kategoria grave ou difisil dada iis tau iha Vera Cruz atu hetan atendimentu intensivu, no kazu sira tama kategoria kritiku ou dada iis ladiak baixa iha izolamentu Lahane, no kazu sira ho lizeiru izola iha hotel sira ne’ebe governu aluga, no sujere halo autoizolamentu iha uma rasik.
Iha parte seluk, Diretor Servisu Saúde Munisipio Bobonaro, João Baptista Mau Cardoso hateten konstrusaun sala izolamentu no ICU ba Covid-19, foin atinji 60% tanba ne’e obrigado sira tenke buka alojamentu privadu sira atu akumula sidadaun ne’ebe konfirmadu positivu Covid-19.
“Konstrusaun obra fatin izolamentu no ICU, ne’ebe lokaliza iha kompleksu hospital referral laran, nia progressu lao hela. Sira tau ona kuda-kuda no nahe ona laran, ne’ebe tuir teniku sira atinji ona 60%,” nia hateten.
Nia dehan iha munisipio fatin alojamentu privadu sira iha, maibe barak maka dokumentu mate no laiha, entau labele halo servisu tanba dificulta prosesu pagamentu sira. No fatin publiku sira hanesan eskola mos iha, maibe laiha fasilidade hanesan kaman, kulsaun atu ema deskansa.