
Timor-Leste (TL) agora iha ona laboratóriu nasionál ida ne’ebé prontu atu halo teste ba produtu sira ne’ebé suspeita kontaminadu, nune’e bele garante seguransa públika no proteje saúde komunidade nian.
Vise-Ministru Fortalesimentu Instituisionál Saúde, José Mango dos Reis, hateten laboratóriu refere sei ajuda autoridade sira atu halo deteta no análiza lalais ba produtu alimentar, medikamentu no produtu seluk ne’ebé bele ameasa saúde ema nian.
“Iha ona pasu importante ida liuhusi governu nia esforsu atu fortalese sistema saúde públika no kontrolu kualidade produtu iha rai-laran. Ekipa sira halo esforsu maka’as hodi harii Unidade Toxikolojia iha Laboratóriu Nasionál Saúde, ne’ebé sai hanesan estratejia importante atu proteje ita-nia povu husi risku substánsia tóksika iha bee, aihan, ai-moruk no ambiente,” hateten Vise-Ministru Mango iha Laboratóriu Nasionál Saúde, Bidau Tokoh Baru, Díli.
Nia dehan ba oin Timor-Leste la presiza ona manda amostra ba rai seluk atu halo teste. Situasaun ida-ne’e sei hamenus tempu no kustu, no aumenta efisiénsia iha monitorizasaun seguransa produtu nian.
Vise-Ministru esplika katak servisu laboratóriu toxikolojia iha Timor-Leste iha ona istória naruk. Servisu ida-ne’e komesa iha tinan 2002, parte husi Laboratóriu Sentral, ne’ebé ikus liu muda naran ba Laboratóriu Nasionál Saúde de Timor-Leste tuir Dekretu-Lei n.º 39/2008, no agora integra iha Diresaun Jerál Laboratóriu Saúde INSP-TL tuir Dekretu-Lei n.º 84/2022.
Nia akresenta, Unidade Toxikolojia kontinua evolui, fortalese no agora hetan espasu foun atu fornese servisu di’ak liután.
“Sistema Saúde Nasionál, Laboratóriu Toxikolojia importante hodi halo análize ba amostra biolójika, inklui rai, urina no raan, atu deteta substánsia tóksika. Laboratóriu ne’e mós superviziona teste ba bee, aihan, bebidas, ai-moruk, droga no ambiente iha rai-laran tomak,” dehan Nia.
Iha fatin hanesan, Country Manager Menzies Timor-Leste, Antonio Gonçalves, hateten Menzies servisu hamutuk ho Governu Timor-Leste hodi apoia tékniku Laboratórium Toxikolojia hodi foku ba teste aihan no ambiente.
“Laboratóriu ida-ne’e sei halo teste ba aihan sira, hodi asegura saúde populasaun, tanba Menzies kontribui ho apoiu tékniku no fasilitasaun ba profisionál saúde sira atu hala’o servisu ho kualidade di’ak liután,” dehan Gonçalves.
Nia aumenta katak kolaborasaun ne’ebé iha, kontribui ba aumentu kapasidade téknika no kualidade servisu laboratóriu iha futuru hodi prevene distribuisaun produtu kontaminadu iha merkadu.“Ho presensa laboratóriu teste produtu kontaminadu ida-ne’e, espera katak protesaun saúde komunidade sei aumenta, no kapasidade nasionál atu hasoru risku saúde públika sei sai di’ak liu tan iha tempu oin,” dehan nia.






