- Publika iha: 21 Setembro 2024
Implementasaun programa ALFA (La Soe Foer Boot Arbiru) ne’ebé mai husi Fundasau Alola iha Munisípiu Díli, iha Suku balun seidauk tama.
Diretora Ezekutiva Fundasaun Alola, Maria Imaculada Guterres hateten, loos duni katak programa ALFA ne’e seidauk tama hotu iha kuku sira iha munisípiu Díli, tanba programa ne’e foin tama iha Suku Neen.
“Ita iha Munisipiu Díli ne’e iha suku neen mak deklara ona katak sira-nia suku área ne’ebé la Soe Foer Boot Arbiru, tanba ne’e suku seluk ne’ebé programa ALFA ne’e seidauk tama ne’e, ita sei iha hela prosesu verifikasaun, tanba iha munisípiu Díli ne’e iha 36 suku, tanba ne’e agora dadaun ita sei halo hela verifikasaun ba suku sira ne’ebé programa ALFA ne’e seidauk tama,” nia dehan hafoin remata semináriu nasionál kona-ba haforsa knaar sosiedade sivíl iha dezenvolvimentu nasionál iha Salaun CNE, Kolmera, Díli.
Nia hatutan, implementasaun ba programa ALFA ne’e ba komunidade sira, maibé responsabilidade másimu ne’e, husi autoridade lokál sira, tanba ne’e husu ba autoridade lokál sira mak tenke fahe informasaun ba komunidade atu oinsá sira bele hatene kona-ba programa ALFA ne’e.
“Suku ne’ebé deklara ona ALFA hamutuk Suku ualu mak hanesan, suku Motael, Bidau, Santa.Ana, kuluhun, Ailok, Vila Verde, Sabuli, Madohi no Balibar,” nia haktuir.
Nia salienta, programa ne’e sei kontinua fali to’o fulan Dezembru, tanba ne’e implementasaun programa ne’e sei tama hotu iha suku sira iha Munisipiu Díli nian, bainhira suku sira-ne’e deklara katak sira la soe fo'er boot arbiru.
Iha fatin seluk, Xefe Suku Komoro, Postu Administrativu Dom Aleixo, Munisipiu Díli, Eligio Marçal hateten, programa ALFA ne’e seidauk tama iha Suku Komoro, tanba ne’e autoridade lokál sira-ne’e seidauk hatene kona-ba programa ne’e.
“Ha’u foin rona programa ne’e, tanba durante ne’e programa ALFA ne’e seidauk tama iha Suku Komoro, maibé agora iha kompañia internasionál balun ne’ebé mak halo kontrola ba komunidade sira hotu ne’ebé iha Munisipiu Díli ne’ebé soe fo'er arbiru, tanba ne’e 2026 sira sei implementa programa ne’e iha Munisipiu Díli,” nia dehan.
Nia salienta, programa refere seidauk tama iha suku Komoro, maibé tama ona suku seluk ida-ne’e, tanba suku seluk ne’e organiza sira-nia komunidade di'ak, entaun programa ne’e tama uluk iha ne'ebá, maibé karik bele tama mós iha Suku Komoro.
“Autoridade lokál sira sei halo verifikasaun ba komunidade sira iha Suku Komoro, atu hatene uluk komunidade iha hira mak la iha sentina, tanba ne’e fiar katak bainhira komunidade sira ne’e organiza ona, mak programa ne’e bele tama ona, hodi fó hanoin ba komunidade hodi la soe fo'er boot arbiru.
Ita hatene katak komunidade sira ne’ebé hela iha Díli ne’e, liuliu suku Komoro mak komunidade barak liu, tanba ne’e ita presiza tempu atu halo verifikasaun ba komunidade sira-ne’e,”nia haktuir.