Membru Parlamentu Nasional, Deputada Ana Bela, CNRT, sujere ba meza parlamentu atu kria lalais Lei protesaun ba konsumidores sira tanba dala barak akontese iha loja no merkadu sira negosiante sira sasan nebe prazu liu tiha ona kontinua fa’a hodi komunidade sosa.
“Sasan kuandu tama mai fa’an iha loja sira ne’e prazu mos liu tiha ona, hau hanoin ida ne’e tenki protesaun ba ita nia maluk sira,” hateten Deputada Bela iha Paralamentu Nasional, Dili, semana kotuk (24/1).
Deputada Briguida Correia sujere ba meja Parlamentu Nasional atu tau atensaun no foti medidas ba komunidade Suku Gari-Uai, no Berecoli, Subdistritu Baucau Vila, Distritu Baucau, ne’ebe horas ne’e dadauk rame-rame tesi Aikameli arbiru deit hodi fa’an.
“Ohin keisa eskrita ne’ebe mai husi Grupu Juventude nebe mak sira ho vontade rasik, sira kontrola, I sira hare, no akompania problema nebe mosu iha Suku Gari-Uai to’o Berecoli,” hateten Deputada Briguida Correia, iha Plenaria Parlamentu Nasional, semana kotuk (24/1).
Hafoin remata fiskalizasaun hosi membru Komisaun F, Parlamento Nasional, hosi Watulari ba Makadiqui, Distrituti Viqueque, hetan problemas iha dalan wainhira komunidade balun Macadiqui tesi ai no taka estrada hodi halo kobransa ba transportes ne’ebe liu no Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) makes iha la halo atuasaun ba komunidade sira ne’e.
“Komunidade sira tesi tiha ai tau netik tiha ba estrada, sira mak halo fali kobransa,” hateten Deputada Komisaun F, Tereja Maria de Carvalho, iha Parlamentu Nasional, semana kotuk (25/1).
Diretor Fundasaun Mahein (FM) Nelson Belo hateten, iha 2012 ne’e FM sei halo monitorizasaun ba iha nivel politik iha Parlamentu Nasional liu-liu ba Comisaun B .
“Monitorizasaun ba iha nivel politik nebe liu-liu iha parlamentu nasional comisaun B hanesan sira debate kona ba orsamentu jeral nebe maka aloka ba iha siguransa, defesa, intelijen. Depois ami mos halo monitorizsaun ba iha Konselho Superior Defesa no
Acacio de Jesus Bernardinu senti nia mak vitima tanba rai ne’ebe nia okupa iha parte Bairro Pite, Suku Teate deste iha tinan 1999 no ema laiha ida mak uza ne’e duni Bernardino uza hodi halao’o bisnis ofisina.
Nune’e wainhira Chefe Suku hakarak nia sai tenki ser halo aproximaaun laos ba sobu arbiru deit nia fatin ho forsa hanesan akonteses iha nia kazu.
“Hau nia kazu ne’e kona ba bengkel momentu 1999 ne’e ita iha prosesu ladun stabil agora ita fila-fali mai ne’e lei seidauk iha. Ne’ebe ami aproveita tau ofisina ida iha ne’e. Agora Xefe Suku la halo aprosimasaun ho hau, sira ba sobu uma ne’e sai a’at tia,” dehan lezadu Benardinu, iha Tribunal Distrital Dili, semana kotuk (25/1), durante nia tesi lia iha tribunal.
Diretor Ezekutivu Judisial System Monitoring Program (JSMP) Luis de Oliveira Sampaio hateten, JSMP halo planu husi 2010 to’o 2015 atu nafatin continua halo monitorizasaun ba iha Tribunal, halo observasaun iha Parlamentu Nasional inklui fo apoiu ba vitima Violensia Domestika, Violensia Sexual ou violensia bazea ba jeneru nian nomos mobiliza apoiu publiku.