MS Simu Doasaun Pakote Aimoruk Ba Tratamentu Moras Sarampu

Ministeriu Saúde (MS) simu doasaun pakote aimoruk emerjénsia no ekipamentu mediku husi Organizasaun Mundial Saúde (OMS) atu distribui ba ospitál sira hodi fasilita profesionais saúde sira halo jestaun klinika ba kazu sarampu sira ne’ebé grave no todan.

Vice Ministru Saúde ba Operasionalizasaun Ospitál, iha MS, Flávio Brandão hateten Timor-Leste hetan ona sertifikasaun ba eleminasaun moras sarampu iha tinan 2018, maibe preprasaun sira ne’e importante atu mosu fali surtu bele responde kedas ho rapiu atu evita hada’et barak liu tan.

“Ita simu doasaun regularmente husi OMS suporta governu, liu-liu hare ba moras sarampu ne’ebé ita elemina ona. Maibe responsabilidade bo’ot ida ba OMS oinsa kontinua fo suporta bainhira kuandu iha surtu ba moras ida ne’e,” nia hateten

Nia hateten aimoruk no ekipamentu mediku sira ne’ebé iha sei utiliza ho diak ba servisu rutina sira iha ospitál rejional sira.

Nia hatutan OMS nudar parseru prinsipal ba Ministeriu Saúde no kolaborasaun ne’ebé iha lao diak tebes tanba OMS nia programa sira sensivel ho planu no programa governu nian, entau hamutuk esforsu prense lakuna sira ne’ebé iha hodi lori prestasaun kuidadu saúde ba ema hotu.

Entretantu, Diretór Ezekutivu Institutu Nasionál Farmasia no Produtu Mediku, Brígido Simão Dias hateten pakote aimoruk doasaun ne’e rai hela iha armajen ne’e, bainhira mosu surtu ruma bele utiliza no iha mos aimoruk balun ne’ebé bele uza ba tratamentu sira lorloron nian.

“Agora rai iha ne’e tanba buat ne’e ba situasaun emergensia, karik iha surtu ruma mak ita uza, maibe iha aimoruk balun ne’ebe it abele uza iha situasaun kazu todan. No sira fo mos amoxicillin,” nia hateten.

Iha parte seluk, Reprejentante Organizasaun Mundial Saúde, iha Timor-Leste, Dr. Arvind Mathur hateten Timor-Leste sertifikadu ona husi OMS tanba elemina ona moras sarampu, entau mosu kazu ida deit tantu transmisaun husi rai seluk no rai laran konsidera surtu tanba ne’e importante atu iha preparasaun hodi responde, bainhira mosu kazu.

“Ita bo’ot loos, Timor-Leste hetan ona sertifikasaun ba eleminasaun moras sarampu. Entau kazu ida tantu kazu importadu ne’e konsidera surtu tanba moras sarampu bele kauza ba problema seriu entau ita presiza preparadu,” nia hateten

Nia dehan aimoruk no ekipamentu mediku sira ne’e nudar preparasaun ida atu bele responde ba lakuna sira ne’ebé eziste hodi halo jestaun ba kazu grave sira.

Nia hateten aimoruk ne’ebé entrega hamutuk 121 items inklui aimioruk esensial, material no ekipamentu ho kuantidade ne’ebé la hanesan.

Nia informa sarampu hanesan moras respiratoriu viral ida ne’ebé iha sintoma hanesan inus been, mear, matan been sai no matan mean, no sinál mutin-mutin iha hasan laran. Moras ne’ebé seriu dalabarak akontese ba labarik ne’ebé malnutrisaun defisiénsia vitamina A ka sira ne’ebé imunidade la forte tanba sobre moras infesaun seluk. Sarampu ne’ebé grave mak infesaun respiratoriu, diareia grave no dehidrasaun, atake, halo matan delek no encefhalitis tanba ema barak mate tanba komplikasaun sira ne’e.