- Publika iha: 01 Dezembro 2016
Agrikultores kafe sira iha munisipio Ermera deskontente ho folin kafe ne’ebe tu’un ba beibeik, ho situasuan idane’e sira lakonsege hadia sira nia moris no haruka ona ba eskola.
Prezidente autoridade munisipio Ermera, Jose Martinho do Santos Soares hateten asuntu folin kafe ne’e problema klasiku agrikultor sira nian ne’ebe seidauk rezolvidu.
Nia dehan, folin kafe bazeia duni ba folin iha merkadu internasional, tanba ne’e bainhira folin iha merkadu internasional tuun fo mos impaktu ba Timor –Leste.
“Folin kafe 0,30 sentavus kada kilo, ne’e la justu ba agrikultor sira,oinsa mak haruka oan ba eskola no oinsa mak fo saude diak ba familia,” nia hateten bainhira partisipa iha selebrasaun loron to’os nain ne’ebe realize iha Ermera.
Tanba ne’e, nia hateten, governu local sei buka atu hadia presu ba kafe nune’e bele fo benefisio ne’ebe diak ba iha agrikultor no kompania sira.
Iha parte seluk, agrikultora Francisca Ximenes husu ba governu atu iha estandarizasaun ba folin kafe timor nian rasik, tanba folin ida agora ne’e ki’ik liu.
Nia dehan, kafe tasak kada kilo sira fa’an ho 0,35 sentavus, maibe sira ne’ebe dulas tiha ho deit kulit mutin ne’e kada kilo $1.
“Ami hakarak aumenta folin, kilo ida $2 tanba ami oan barak e eskola hotu, ami selu labele sekuandu kafe nia folin tuun,” nia hateten.
Nia hateten, osan ne’ebe sira hetan husi kafe alende suporta oan ba eskola, mos balun uza ba halo lia (lia mate no moris) inklui uza ba nesesidade lor-loron nian.
Entretantu Prezidente asosiasaun liderasan komunitaria munisipio Ermera, Luis dos Santos hateten tinan ne’e produsaun kafe menus tebes, tanba kafe ne’ebe iha tuan ona.
“Kafe balun tinan 100 ona, entaun nia produsaun menus maibe agora ministerio agrikultura e peskas hahu halo rehabilitasaun ba kafe sira iha suku balun,” nia hateten.
Alende ne’e, nia mos husu ba governu atu estandariza folin kafe ne’ebe iha, folin ida ne’ebe justu ba agrikultor sira.