Sentru Formasaun 21 Hetan Ona Akreditasaun Programatiku

Jerente ba Lisensiamentu no Akreditasaun, iha Instituto Nasionál de Dezenvolvimentu de Mão de Obra (INDIMO), Evangelina Guterres hateten sentru formasaun hamutuk 21 husi 66 ne’ebé rejista iha sistema mak hetan ona akreditasaun institusionál no programatiku, katak atividade formasaun hahu husi kurikulum,prosesu aprendijajen, avaliasaun, estajiu tenke tuir padraun kualifikasaun nasionál.

Nia esplika sistema Technical Vocational Edukcation And Training (TVET) iha faze tolu ba prosesu akreditasaun nian, faze premeru lisensiamentu operasional ba sentru formasaun sira ne’ebé prese deit kriteriu minimu katak iha osan sufisiente, formador, ekipamentu hamutuk 16. Faze segundu akreditasaun institusional ba sentru formasaun ne’ebé iha ona strutura, fasilidade, ekipamentu no formador kualifikadu, maibe utiliza modul rasik katak seidauk tuir padraun nasionál hamutuk 29. Faze datolu akreditasaun institusional no programatiku ba sentru formasaun sira ne’ebé iha orsamentu sufisiente, fasilidade, ekipamentu, formador kualifikadu ba area espefisiku no prosesu formasaun tuir padraun nasionál.

“Sentru sira ne’ebé hetan ona akreditasaun programatiku baut hotu tenke tuir padraun INDIMO nian ne’ebé rekoñese ona hansan padraun nasionál. Entau programa hotu-hotu ne’ebe rejista ona iha padraun kualifikasaun nasionál ami kontrola maximu atu hetan kualidade maximu hodi hatan ba nesesidade indústria,” nia hateten iha servisu fatin Fatuhada, Dili.

Nia hateten programa ne’ebé hetan ona akreditasaun no sentru formasaun sira implementa ona ne’e hamutuk 52 hanesan are akonstrusaun sivil, agrikultura, hotelaria, formasaun no avaliasaun, lingua Ingles no portugues. Area barak mak seidauk implementa mak formasaun iha area maritima, saúde, finansas.

Nia hatutan sentru sira ne’ebé hetan ona akreditasaun programatiku ne’e INDIMO halo kontrolu maximu ba fasilidade, ekipamentu, formador tenke kualifikadu ba area espesialidade no hare mos kurikulum, planu apredijajen, estajiu pratika, avaliasaun ba formadu to’o formadu sira hetan kualifikasaun.

Nia haktuir programa formasaun ne’ebé sentru sira implementa maioria iha sertifikasaun I até II iha area oioin. No iha area konstrusaun sivil ne’e to’o ona sertifikasaun nivel I até IV inklui hotelaria mos sentru formasaun balun to’o ona nivel IV.

Nia informa sentru formasaun sira ne’e maioria eziste iha nasionál, maibe iha balun liu-liu sentru formasaun governu nian loke ona iha munisípiu sira no fundasaun inklui organizasaun balun mos loke ona formasaun iha area munisípiu atu fasilita formasaun ba joventude sira.

Iha parte seluk, Eis Reitor Universidade Dili Institute Technology, Manuel Vong hateten formasaun ne’ebé halo iha universidade ne’e jeral tanba ne’e Instituto Nasionál de Dezenvolvimentu de Mão de Obra (INDIMO) tenke servisu ho sentru formasaun sira hodi eleva duni kualidade fornesementu servisu.

Nia dehan iha setór turismu nian, governu estabelese Autoridade Turismu Timor-Leste (ATTL), entau tenke servisu hamutuk ho INDIMO eleva sentru formasaun sira atu hadia duni kualidade formasaun.

“Autoridade sei servisu hamutuk ho INDIMO para atu servisu hamutuk ho sentru formasaun sira hodi eleva duni kualidade formasaun servisu. Universidade ne’e formasaun jeral, ita hakarak formasaun teknika vokasional profesional ba area espesifiku sira,” nia hateten.

Nia hateten bazeia ba planu estratejiku governu tenke kria regulamentu operasional atu ema ne’ebé loke hotel, restorante tenke iha sertifikasaun konaba hospitalidade. No ema sira ne’ebé servisu iha institusaun, agensia sira tenke iha sertifikadu kompeten.

Nia hatutan dezenvolvimentu turismu ne’ebé diak tenke aposta iha rekursu humanu tanba ema mak produs servisu no produtu.