- Publika iha: 03 Fevereiro 2024
Diretór Jeral iha Ministeriu Solidaridade Sosial no Inkluzaun (MSSI), Florencio Pina Dias Gonzaga hateten governu da-sia fo prioridade finaliza baze legal kriasaun Konseilho Nasionál ba Direitu Ema ho Defisiénsia (EhD) hodi kordena no monitoriza implementasaun planu asaun nasionál ba EhD.
Nia dehan iha tinan 2023, estadu Timor-Leste ratifika ona konvensaun internasionál konaba direitu ema ho defisiénsia nian, entau kriasaun konselho nasionál ne’e ejijensia ida atu asegura planu orsamentu no programa ne’ebé inkluzivu.
“Konselho Nasionál ema ho defisiénsia sai prioridade importante ba governu da-sia. Ministra fo ona orientasaun katak hakarak lakohi tenke estabelese konselho ne’e,” nia hateten hafoin partisipa wokshop ho tema Kria Orsamentu Bazea ba Direitu Ema ho Defisiénsia mak Pratika Diak no Justo hodi la Husik Ema Ida iha Kotuk, iha Hotel Vila Verde, Dili.
Nia hateten esbosu dekretu lei konaba funsionamentu konselho nian iha ona ekipa juridiku hare fila fali molok aprezenta iha konselho ministru diskute.
Nia hatutan baze legal ne’e hetan ona aprovasaun mak konseilho nasionál ba ema ho defisiénsia estabelese ona. Alende ne’e estabelese tan sekretariadu ezekutivu atu implementa programa sira liga ho asuntu defisiénsia nian, liu-liu programa sira ne’ebé definie ona iha planu asaun nasionál.
Nia haktuir tinan 2024, MSSi iha projeitu lei no dekretu lei hamutuk 10 ne’ebé tenke finaliza inklui intrumentu legal reforsa estabelesementu konselho nasionál ba ema ho defisiésia.
Iha parte seluk, Kordenador Core Grupo Transparency Timor-Leste (CGT-TL), Sabino Fitun hateten kriasaun konselho nasionál ba ema ho defisiénsia ne’e, ejijensia organizasaun ba ema ho defisiénsia nian iha tinan barak liu ba.
Nia dehan iha governu anterior diskusaun ba kriasaun konselho ne’e lao ona, maibe la konsege tanba ne’e governu ida ne’e bele kontinua dudu prosesu atu kordena servisu diak liu tan hodi fo benefisiu ba ema ho defisiénsia.
“Ami mos ejiji ita tenke estabelese ona atu halo analiza no politika ida diak liu ba asuntu defisiénsia nian hodi halo advokasia ba ministeriu relevante sira,” nia hateten.
Nia hateten estadu ratifika ona konvensaun internasionál ba ema ho defisiénsia, ne’e signifika tenke iha planu orsamentu no programa ne’ebé responde ba sira nia nesesidade.