- Publika iha: 23 Agosto 2013
Atu hetan deklarasaun ne’ebe profunda husi testamunha iha julgamentu ruma iha tribunal, Diretor Ezekutivu JSMP, Luis Oliveira Sampaio, dehan tenke iha protesaun masimu ba sasin sira.
Diretor Ezekutivu organizasaun non governmental (NGO) Judicial System Monitoring Program (JSMP), Sampaio hateten durante ne’e iha nia observasaun durante ne’e nota, katak testamunha barak mak lakohi koalia tanba kestaun seguransa.
Nia dehan, kondisaun ne’e akontese duni, iha dia 08 Julhu 2013 Tribunal Distrital Dili (TDD) halo julgamentu ba kazu 1999 nian, ne’ebe maka involve membru milisia nain walu (8) no testamunha nain neen (6) mak hato’o sira nia deklarasaun, maibe iha ne’e testamunha sira sente la seguru no tauk atu fo lia loos.
Tuir nia, ida ne’e kazu krime grave no lolos estadu tenke fo protesaun ba sasin sira hanesan uja sistema record lian, maibe sira nia lian hanesan boneka nia lian, nune’e arguidu sira la konese lian (sasin) ne’e.
“Kondisaun sira hanesan ne’e seidauk iha, seidauk implementa iha ita nia rain, liu-liu iha tribunal, tanba ne’e maka dala ruma testamunha sira sente tauk atu fo sira nia deklarasaun ne’ebe maka lolos, kabe ba kazu sira ne’ebe maka grave,” Diretor JSMP, Sampaio dehan, iha Dili.
Ba kazu krime tinan 1999, Sampaio dehan, Ministériu Públiku akuza arguidu nain walu (TM, AP, ASC, MC, JdA, JP, MdA no DP) ne’e komete kazu omisídiu agravadu, tentativa omisídiu, halo detensaun ilegál, muda obrigatóriu populasaun ba Atambua-Indonezia, sunu populasaun nia uma, komete violasaun seksuál hasoru feto no halo sabotase hasoru ema sira ne’ebé servisu hamutuk ho CNRT iha momentu ne’eba.
Maibe, Diretor Sampaio preokupa tebes ho deklarasaun sasin nain rua husi nain neen ne’ebe deklara katak sira la hatene buat ida kona ba akontesementu ne’e, enkuantu nain rua seluk dehan, la konese arguidu sira ne’e no sira ba Atambua tanba hakarak rasik, la’os tanba hetan intimidasaun husi arguidu sira ne’e no sasin nain rua tan, rekonese sira nia uma ema sunu, maibe la hatene se mak sunu?.
Enkuantu testamunha AA, iha nia deklarasaun Iha Tribunal Distritu Dili (TDD), katak sira ba Atambua tanba hakarak rasik.
“La’os tanba hetan intimidasaun husi arguidu sira,” sasin AA deklara.
Entretantu Deputadu Mateus de Jesus, hateten, Lei Protesaun ba Sasin iha tina ona no aprova desde terseira legislative kedas.
“Nia implementasaun ne’e maka seidauk la’o ho diak, ne’e duni presiza sosializa ba komunidade profundu liu tan, atu nune’e sira labele sente tauk tanba iha lei proteje sira,” Deputadu de Jesus dehan.