- Publika iha: 28 Junho 2013
Prezidente da Republika, Taur Matan Ruak husu ba Organizasaun JSMP atu tau matan ba produtividade servisu instituisaun judisiariu no lejislativu nian ho diak liu tan iha futuru.
Xefe Estadu hato’o sujestaun ida ne’e bainhiraJudycial Sistem Monitoring Program (JSMP) entrega sira nia relatoriu observasaun jeral ba setor justisa inklui relatoriu annual observasaun ba servisu parlamentar iha 2012 nian ba Prezidente Taur Matan Ruak (TMR).
Diretor Ezekutivu JSMP, Luis Oliveira Sampaio hateten, relatóriu ne’e diskuti kona-ba progresu no dezafiu sira iha setór justisa no lejislativu durante tinan 2012 nia laran.
“JSMP husu ba prezidente hodi uja nia kbi’it no kapasidade konstitusionál hodi asegura diskursu no komunikasaun politiku ne’ebé la kontra produtivu entre orgaun soberania sira, nune’e la prejudika esforsu no komitmentu entidades no elementu sosiedade tomak hodi hametin demokrasia no estadu-de-direitu iha Timor-Leste,” dehan Diretór JSMP, Sampaio, foin lalais, iha Dili.
Iha oportunidade ida ne’e, JSMP mos halo diskusaun ho Xefe Estadu kona ba prinsipiu separasaun podér, independensia instituisaun judisiáriu, investimentu ba setór judisiáriu no alegasaun kontra alegasaun ne’ebé mosu iha instituisaun judisiáriu sira relasiona ho kazu sira ne’ebé akontese durante ne’e.
Tanba tuir nia,asuntu hirak ne’e, liga direitamenta ho konfiansa públiku ninian ba kredibilidade instituisaun judisiáriu sira.
“Prezidénte hatan katak nia sei rejista hotu preokupasaun hirak ne’e no sei aprezenta hikas ba orgaun estadu sira inklui ho Primeíru Minístru, depende ba asuntu ne’ebé JSMP hato’ó no koloka durante audiénsia ne’e,” katak Diretor JSMP Sampaio.
Iha okaziaun ne’e Xefe Estadu husu ba JSMP atu identifika pontus importante sira ne’ebé JSMP konsidera hanesan problema inklui rekomendasaun no bele diskute ho Asesora Juridiku Prezidente da Repúblika, nune’e bele halo follow up ho orgaun estadu sira.
Prezidente mos husu atu JSMP kontinua tau matan ba produtividade servisu membru parlamentu sira inklui servisu autór judisiáriu sira, hodi nune’e bele asegura prosesu dezenvolvimentu ida ne’ebé fo benefisiu ba povu Timor tomak.
Iha lidun seluk Deputada Bendita Magno rekonese servisu JSMP nian durante ne’e hodi observa no publika kona ba servisu lejislativu no judisiariu nian, nune’e ema hotu-hotu bele asesu ba informasaun kona ba area rua ne’e iha rai laran.
“Saida maka sira halo durante ne’e iha duni nia progresu, ne’e duni wainhira sira hakarak atu halo monitorizasaun ba iha parlamentu no justisa ba sira dalan sei la taka,” dehan Deputada Magno.
Deputada ne’e rekonese katak, komunidade barakliu-liu sira ne’ebe hela iha area rurais, sira seidauk asesu masimu ba justisa e espera katak JSMP bele habelar liu tan sira nia informasaun to’o iha baze.