Tuir parteira Maria Fatima Boavida iha Centru Saude Formoza (CSF) katak to’o agora nia parte seidauk hetan pasiente ne’ebe ho moras vistula.
“Ami seidauk hetan pasiente ne’ebe risku ba moras ida ne’e no inan sira ne’ebe hetan moras vistula ne’e tanba partus iha uma la’os iha ospital,”hateten parteira Maria Fatima Boavida, semana kotuk (27/09) bairo Formoza Dili.
Nia esplika, moras vistula ka nakles iha vagina e ida ne’e akontese bainhira inan ida partus deit iha uma no obriga haka’as aan bainhira dudu labarik “entaun ikus mai vagina nakles no kona moras vistula, satan daia ne’ebe atende ne’e ladun hatene,”nia katak.
Tuir Diretor Sentru Saude Formoza (CSF) Jaime dos Reis Belo katak ambiente ne’ebe fo’er bele fo impaktu ba komunidade sira nia saude tanba bele hada’et moras oi-oin.
Tuir nia, tipu moras ne’ebe bele hada’et liu husi foer mak hanesan ISPA (Infeksaun Sistema Respiratoriu), Diarea, Malaria no Denge.
”Atu antisipa moras ne’e atu labele da’et ba komunidade sira tenke soer foer iha nia fatin ne’ebe goernu prepara ona, hamoos uma laran, hamoos valeta kuak, fase liman molok atu han, fase hahan ho moos molok atu tein no hemu bee tasak,”hateten Belo semana kotuk (19/09) iha Formoza,Dili.
Tuir Diretor Servisu Saude Distritu Manatuto, Francisco Soares katak oras ne’e dadaun Ospital Manatuto menus ambulansia hodi tula ema moras sira husi sub-distritu ba Distritu.
“Agora ami iha deit ambulansia ida ne’ebe uza tula pasiente sira husi Sub-distritu ba Distritu maibe kondisaun ambulansia ne’e rasik agora aat ona,”hateten Diretor Servisu Saud Distritu Manatuto, Francisco Soares, semana kotuk (19/09) iha Dili.
Soares hatutan, durante ne’e sira uza deit kareta multi funsaun ida ne’ebe ajuda husi governu Portugal hodi tula ema moras sira iha distritu laran.
“Ne’ebe ba ami ne’e la sufsiente atu tula pasiente sira, liu-liu bainihra atu transfere moras ba Ospital boot Dili, ami uza fali Hi-lux hodi tula moras sira,”nia preokupa.
Komunidade Becora em jeral la asesu ba bee moos tinan sanulu ona tanba kanu ligasaun ba iha sira nia diresaun hetan estragus husi ema deskonesidu.
“Ami iha aldeia ne’e desde 2001 to’o agora laiha bee moos tanba kanu ligasaun bee nian ema deskonesidu estraga tiha e to’o agora boot sira seidauk hadia fali,” preokupa komunidade Becora bairo Ailele-Hun Anita Coreia semana kotuk iha Becora Dili.
Tanba ne’e nia parte husu ba governu liu husi SEkretariu Estadu Eletrisidade Agua e Urbanizasaun (SEAU) atu hare problema ne’e.
“Se bainhira bo’ot sira la mai haree ne’e, ami sente triste tanba durante ne’e ami ba kuru deit bee iha jardin Kolmera nian tanba iha ne’eba bee sai estraga deit,” nia dehan.
Iha parte seluk estudante Hermenegilda ne’ebe hela iha Becora, sente triste tanba bainhira atu ba eskola sei ba kuru bee hodi enxe ba tanki no bidon.
“Hau hanesan estudante ida, sente triste tebes tanba laiha bee moos, ita hotu hatene katak bee ne’e importante tebes ba atividade lor-loron nian, talves hau atu ba eskola hau tenke ba kuru tiha lai bee hodi enxe ba tanki no bidon mak foin bele haris ba eskola,”nia lamenta.