- Publika iha: 01 Novembro 2011
Timor-Leste foin mak hahu hetan sosializasaun kona ba moras Hepatitis ne’ebe moras serius ida ne’ebe bele daet entre ema lalais. Deit.
Tuir Xefe Departamentu Kontrol Doensas Kontajiosas, Anacleto Pinto, Ministerio da Saude (MS), Hepatitis moras ida ne’ebe daet husi relasaun sexual wainhira halao relasaun sexual ho ema ida ho virus Hepatitis no la uza proteksau hanesan kondom, no mos liu hosi transmissaun ran wainhira la kontrola ho diak. Moras Hepatitis bele hadaet ba ema seluk.
“Ami Ministeriu Saude iha estratejia mak ema ne’ebe fo ran (donor darah) ita tenki kontrola ran karik livre husi moras hepatitis bele ajuda ran ba ema seluk,” tenik Xefe Pinto iha nia servisu fatin, Lahane, Dili, semana kotuk (11/10).
Entretantu membru Komissaun F, Parlamentu Nasional ne’ebe trata Assuntu Saude nian, Deputado Inacio Morreiro, foin lalais hateten moras hepatitis perigozu tebes no fasil liu atu daet ba ema.
Nia mos hatutan Parlamentu Nasional iha preokupasaun bo’ot tebes ba moras hotu-hotu particular mak moras Hepatitis.
“Ha’u hanoin Parlamentu Nasional la iha objesaun, maibe tenki hare’e duni oinsa para bele ajuda governu ida ne’e atu bele trata ba assuntu ida ne’ebe ita koalia ona ne’e mak importante liu,” hateten Deputadu Moreira.
In parte seluk tuir Diretor Klinika Bairru Pite (KBP) Dr. Daniel Murplhy, hepatitis mak moras hanesan aten bubu, no inflamasaun aten tanba ema hetan virus hepatitis A,B,C,D ou bele bubu maka’as.
Dr. Murphy hateten problema bo’ot ba ema isin rua bele fo virus ba bebe, maibe bele prevene liu husi vasina bainhira bele moris mai. “Ami Klinika Bairru Pite loron-loron atende moras hamutuk 300 pasiente ne’e ba moras hotu-hotu.”
No mos tuir komunidade Comoro, Golgota Florinda dos Santos Da Silva, hateten moras Hepatitis moras ida ne’ebe dificil liu atu kura no bele mos daet husi kaben ne’ebe tafui, ka han hamutuk.
“Ha’u sente triste kuandu rona maluk sira ne’ebe mak kona moras aat ida ne’e (hepatitis), tanba agora ema barak mak mate ho moras ne’e,” hateten komunidade da Silva.
Nia hatutan governo tenki kria ka harii kuadro avisu iha estrada ninin kona ba moras Hepatitis ne’e atu nune’e bele halo prevensaun ba moras ida ne’e, nomos governu tenki kria sosializasaun ho Nasaun Dezemvolvidu seluk atu drop aimoruk mai iha ita nia rai nune’e bele ajuda maluk sira ne’ebe mak kona tiha ona moras Hepatitis.