HIV/SIDA maioria da’et liu husi relasaun sexual

Tuir Diretor Klinika Bairo-Pite (KBP) Doutor Daniel Murphy, katak moras HIV/SIDA ne’ebé oras ne’e kona ema barak iha rai laran maioria da’et liu husi relasaun sexual.
Tuir nia, moras ne’e kona tanba ema laiha konsiensia atu prevene aan liu husi kondom bainhira halo relasaun sexual ho sira nia parseiru.
“Jovens sira lalika hanesan uluk arbiru de’it (bebas) ida ne’e labele, se la’e bele hetan pozitivu moras HIV/SIDA, tenke uza kondom,”hatéten Dr.Dan semana kotuk (30/09) iha nia knar fatin Bairo-Pite,Dili.
Doutor ne’e dehan moras HIV/SIDA hanesan virus ida ne’ebé bainhira ema ida halo relasaun sexual ho ema ne’ebé afetadu moras ne’e sein uza kondom, automatikamente nia influensia ona virus ne’e.
Moras HIV/SIDA alende da’et liu husi relasaun sexual mós bele da’et liu husi transmisaun vertical (husi inan ba bébé) e mós liu husi transfusaun ran.
Moras HIV/Sida bele identifika liu husi teste ran alende teste ran moras baibain hanesan kakorok moras fulan ida ka rua no ibun laran mutin hotu bele dehan positivu HIV/SIDA maibé han tempu fulan ida ka rua nia laran.
Doutor Dan hatutan, aimoruk ba moras HIV/Sida agora dadaun iha ona hamutuk aimoruk 10 atu kura moras ne’e.
Iha parte seluk tuir Programa Manajer Church Work Service (CWS) Antoneta Magno katak la fasil atu identifika ema ida hetan moras HIV/SIDA ho hare de’it ho matan maibé tenke liu husi teste ran.
“Ha’u la’os Maromak ne’ebé haténe ema ida ne’e kona tiha moras HIV/SIDA maibé dalan ida de’it mak tenke lori ba klinika atu halo teste ran e liu husi teste ne’e mak pesoal saúde sira haténe katak ema ne’e afetadu moras ne’e, laos hare de’it ema nia postur tubuh de’it,”nia dehan.