- Publika iha: 13 Março 2023
Ministra Saude, Doutora Odete Maria Freitas Belo hateten Prezidente Republika promulga ona rejime jurídiku susu been inan nian no sira hare hela politika atu bele asegura implementasaun hodi regulariza komersializasaun no promosaun ba susu been formula no produtu ai-han ba bebe sira iha merkadu.

Nia salienta rejime ne’e diak ba saúde publika, liu-liu ajuda redus moras kronika la hada’et sira hanesan moras fuan, ran midar, rins, stroke, hipertensaun no kankru iha futuru.
“Atu prevene moras lahadae’t iha longu prazu ne’e mak ita liga ho rejime ne’e. Ita hakarak ita nia inan isin rua sira han hahan ne'ebe diak no labele fo susu been formula ba bebe molok fulan nee tanba ita hakarak prepara ita nia oan sira ba futuru ita labele hakiak ita nia oan sira komesa kedas husi sira moris mai ita fo susu been ne’ebé glokosa aas, kolesterol aas no aihan sira ne’ebé kontein kompozisaun sira ne’ebé bele hamosu moras iha futuru,” nia hateten bainhira partisipa iha walk the talk konaba edukasaun sensibilizasaun ba obersidade iha Dili.
Nia dehan fo ona orientasaun ba responsavel nutrisaun iha ministeriu saúde atu halo diskusaun ho agensia UNICEF no Organizasaun Mundial Saúde (OMS) atu servisu hamutuk hodi asegura implementasaun lei ne’e.
Nia hateten governu hamutuk ho agensia sira halo hela esforsu atu prevene moras kronika la hada’et sira tanba numeru kazu moras lahada’et komesa aas no kada tinan governu hasai osan bo’ot purvolta $7 ate $12 milhoens hodi halo tratamentu ba pasiente sira.
Iha parte seluk, Reprejentante OMS iha Timor-Leste, Doutor Arvind Mathur hateten governu tenke asegura implementasaun lei ne’e lao duni hodi promove susu been esklusivu no pratika fo ai-han ne’ebé nutritivu ba bebe sira no bandu promosaun ba produtu subtitusaun susun been inan ne’ebé la saúdavel iha merkadu tanba produtu hahan sira ne’ebé kontein midar aas kauza ba obesidade ba labarik sira.
“Implementasaun rejime subtitusaun susu been inan ne’e importante tebes atu prevene obesidade no iha tinan sira mak ita redus mos moras la hadaet sira hanesan kurasaun, stoke, kankru, diabetiku, hipertensaun tanba ne’e ita implementa lei ne'e ho propriu agora ita sei prevene obesidade iha labarik no adulto, ne’ebe lei ne’e diak ba saúde publika no saúde ema ida ida nian,” nia hateten.
Nia informa rezultadu peskiza Ai-han no Nutrisaun tinan 2020, purvolta labarik 2% sofre obesidade ka bokur liu no ema adulto barak mak ohin loron iha obesidade, maibe ema ladun fo atensaun tanba prespestiva ema nian bokur ne’e saúde diak.
Nia hatutan presiza halo sensibilizasaun publika atu muda ema nia pensamentu katak bokur liu ne’e la saúdavel tanba bele kauza ba moras kronika lahada’et sira hanesan kankru, stroke, hipertensaun, diabetiku no fuan tanba ne’e tenke pratika dieta saúdavel. No aihan sira ne’ebé saúdavel mak produtu lokal.