- Publika iha: 21 Fevereiro 2023
Diretór Ezekutivu Hospital Nacional Guido Valadares (HNGV), iha Díli, Doutór Alito Soares informa ho apoia fasilidade kuidadu intensivu móvel husi United States Agency For International Development (USAID), mak unidade ICU iha ona kama 25 kompleta ho ekipamentu médiku avansadu hodi halo jestaun ba pasiente adultu sira-ne’ebé ho kazu krítiku.

Nia salienta tinan barak nia laran unidade ICU iha de’it kama 6 ba pasiente adultu tanba ne’e difikulta servisu atendimentu ba kazu krítiku sira. Maibé ho reabilitasaun foun ne’ebé halo tinan kotuk aumenta tan kama 10 no hetan tan apoia ICU móvel ne’e ho kama 9.
“Ho 25 kama ne’ebé iha hospital ba kuidadu intensivu ba adultu nian, atu dehan karik kompleta atu rezolve seidauk, maibé mais ou menus ita bele atinji progresu ne’ebé di’ak. Tanba tinan naruk nia laran ita iha de’it kama 6 agora aumenta tan 19 ne’e sufisiente ba kondisaun ida agora,” nia hateten hafoin partisipa iha serimónia inaugurasaun ICU móvel iha HNGV, Bidau, Díli.
Nia dehan sira halo hela esforsu atu aumenta rekursu humanu hodi responde ba 25 kama kuidadu intensivu nian tanba tuir padraun rásio loloos mak médiku ida haree pasiente na’in-rua.
Nia hatutan ekipa iha unidade ICU sei defini pasiente ne’ebé mak tama iha sala ICU móvel tanba iha laran utiliza ekipamentu sira-ne’ebé mais avansadu no laiha movimentu husi família.
Nia informa sira mós instala ona unidade kuidadu intensivu ba labarik sira-ne’ebé bolu Pediatric Intensive Care Unit (PICU) ho kama 10, maibé presiza tan ekipamentu médiku atu kompleta hodi halo jestaun ba labarik sira mai ho kondisaun krítiku.
Entretantu, Vise-Ministru Saúde, Bonifacio Maucoli dos Reis agradese ba apoia liuhusi kooperasaun kontinua ne’ebé fornese husi governu no povu Estadus Unidus Amérika, liuhusi embaxadór EUA iha Timor-Leste ne’ebé servisu hamutuk ho Komandu Indo-Pasífiku Estadus Unidos ho kolaborasaun ho USAID hodi fornese Unidade Kuidadus Intensivu Móvel ne’e.
“Imi-nia apoiu nu’udar sentidu solidariedade atu haforsa, hametin no mellora ami-nia Sistema Nasional Saúde ho objetivu atu hadi’ak komunidade Timor-Leste nia saúde no moris di’ak iha nivel nasionál, munisipál, postu-adminstrativu, suku no aldeia ikus liu maka komunidade no família idaidak, partikularmente fortelese servisu Kuidadu Intensivu Hospitalar iha HNGV,” nia hateten.
Nia konsiente servisu kolaborasaun no kooperasaun mutua ho parseru dezenvolvimentu, parte interesadu, ajénsia Nasoes Unidas no doadór sira pertinente tebes atu alkansa vizaun, misaun no meta ne’ebé defini tiha ona iha Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasional Setór Saúde edisaun daruak nian tinan 2020 – 2030, liu-liu Planu Estratéjiku Nasional Setór Saúde haktur ona Motto, “Populasaun Timor-Leste Saudável iha Timor-Leste ida-ne’ebé Saudável.”
Iha parte seluk, Diretora Misaun USAID nian iha Timor-Leste, Zema Semunegus hateten USAID no Komandu Indo-Pasífiku Estadus Unidus nian sai ona parseru permanente iha tempu naruk ba governu hodi mellora seguransa saúde ba ema timoroan hotu.
“Doadu liuhusi departamentu defeza nia programa asisténsia estranjeira ba apoia umanitáriu, dezastre no síviku, ICU ne’e inklui kama eletrisidade hamutuk 9 no estasaun enfermeira ida ho sistema xamada ba enfermeira. Ida-ne’e kompletu no inklui jeradór eletrisidade rezerva ida no teknolojia filtru partikula anin nian ne’ebé efikáz tebes atu elimina bakteria no virus sira,” nia hateten.
Nia dehan fasilidade ICU móvel ne’e responde ba nesesidade ema sira ho kondisaun defisiénsia.