- Publika iha: 24 Novembro 2022
Ministra Saúde, Doutora Odete Maria Freitas Belo husu responsabilidade indivíduu, família no komunidade nian atu partisipa ativu iha asaun prevensaun ba moras dengue nian tanba sira rejistu ona kazu dengue foun hamutuk neen.

Nia salienta hahú tinan 2022, sira introdús metodu wolbachia, ne’ebé iha hela prosesu estudu nia laran tanba ne’e importante ema hotu tenke iha konsiénsia foti responsabilidade mantein ambiente moris ne’ebé moos.
“Ami sente katak ministeriu saúde de’it mak harea ba asuntu dengue nian, ne’ebé tuir loloos prevensaun moras dengue nian ne’e la’ós de’it ministériu saúde. Maibe komunidade, ita ema ida-idak tenke tau atensaun ba ita-nia aredór ou ambiente moos,” nia hateten iha Lahane, Díli.
Nia hateten ekipa ministériu saúde bele halo intervensaun edukasaun promosaun saúde, distribusaun abate, fomigasaun, maibé komunidade nia partisipasaun la másimu atu garantia ambiente ne’ebé moos sei labele redús no kombate moras dengue iha rai laran.
Iha parte seluk, Diretóra Ezekutiva Servisu Autonomu Medikamentu no Ekiapmentu Saúde (SAMES), Santana Martins hateten stoke kímiku abate no malathion ne’ebé sosa kálkulu bele sufisiente ba tinan ida, maibé depende fali ba númeru kazu.
Nia dehan sira halo ona distribusaun ba ministériu saúde atu fahe ba munisípiu sira hodi responde ba situasaun no kontinua halo analiza stoke tanba esperiénsia kazu makaas iha fulan Dezembru to’o Abril tinan 2023.
“Ita-nia kalkulasaun stoke ne’ebé ita kompra ne’e bele to’o tinan ida, maibé kuandu situasaun kazu aumenta makaas, klaru atividade aumenta no nesesidade aumenta,” nia hateten.
Nia hateten sira halo hela aprosimasaun ho parseru dezenvolvimentu sira atu bele apoia produtu kímiku abate no malathion atu iha stoke adekuadu iha armajen hodi antisipa situasaun surtu.