Kordenador Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun Surtu Covid-19 iha Timor-Leste, Doutor Rui Maria de Araújo anunsia ba publika katak durante 24 oras nia laran deteta tan kazu konfirmadu positivu Covid-19 nain 21 iha kapital Dili, no nain ida iha munisipio Covalima husi 358 amostra ne’ebe halo teste PCR.

Kordenador Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun Surtu Covid-19 iha Timor-Leste, Doutor Rui Maria de Araújo anunsia ba publika katak durante 24 oras nia laran deteta tan kazu konfirmadu positivu Covid-19 nain 21 iha kapital Dili, no nain ida iha munisipio Covalima husi 358 amostra ne’ebe halo teste PCR.

Nia salienta kazu foun sira ne’e maioria lahatudu sintomas no iha istoria kontaktu besik ho kazu konfirmadu sira ne’ebe anunsia ona antes. No kazu 7 mak deteta liu husi teste PCR atu viajen ba rai liur, kazu 2 deteta liu husi teste PCR atu halo viajen sai husi Dili ba munisipio seluk, kazu 9 iha istoria kontaktu besik ho kazu konfirmadu iha fatin hanesan, kazu 2 deteta liu husi atividade vijilansia sentinela, no kazu 1 segundu teste PCR rezultado nafatin positivu.

Alende ne’e, kazu foun ida deteta iha aldeia Beleo suku Belulik leten munisipio Covalima. Pasiente ho idade tinan 13 halao hela izolamentu iha Suia Vila, no pasiente ne’e rasik hanesan bei oan husi kazu detetadu ne’ebe rezultado teste PCR dala rua negativu ona.

“Nafatin apela ba komunidade iha munisipio hotu, wainhira hatene kona ba ema ruma ne’ebe sai husi Dili, halo favor informa autoridade sira atu bele halo atendimentu ba sira. No populasaun sira iha munisipio Dili no seluk wainhira sente isin manas, kakorok moras, inus been, mear favor hakat ba sentru saude ne’ebe besik liu atu bele hetan atendimentu,” nia apela liu husi konferensia imprensa iha sala situasaun Centru Convensaun Dili.

Nia dehan evolusaun surtu Covid-19 iha Dili, kada loron kazu aumenta tanba hahu iha loron 7 fulan Marsu to’o loron 25 fulan Marsu, kazu ne’ebe detetadu to’o ona 238. No kazu sira ne’e fahe ba foku 48 ne’ebe namkarik iha instituisaun 4, eventu 1, fatin kuarentina 2, suku 16 iha Postu Administrativu Dom Aleixo, Vera Cruz, Nain Feto no Crito Rei.

Alende ne’e evolusaun surtu Covid-19 iha munisipio Baucau laiha kazu foun nafatin ho kazu 20 ne’ebe detetadu antes, no munisipio Viqueque mos laiha kazu foun nafatin ho kazu detetadu 10, no munisipio Lautem inklui RAEOA mantein ho kazu detetadu 1, ne’ebe anunsia ona semana hira liu ba.

Nia dehan maske munisipio hira ne’e la deteta kazu foun, maibe atividade prevensaun no mitigasaun hanesan vijilansia sentinela kontinua lao nafatin iha fasilidade saúde sira hotu.

Iha oportunidade ne’e, nia mos apela ba Timor oan ne’ebe servisu iha loja Bravo Internasional iha aldeia Formosa suku Gresenfor Postu Administrativu Nain Feto atu aprezenta aan ba fasilidade saúde besik hodi hetan atendimentu tanba fatin ne’e deteta ona kazu positivu nain 8 iha loron hira liu ba.

Tuir dadus jeral Covid-19, iha loron 25 fulan Marsu tinan 2021, hatudu kazu detetadu foun hamutuk nain 22, rekuperadu nain 12 kompostu husi sira ne’e nain 4 husi Postu Administrativu Fatumea, ida husi suku Bebonuk, 3 husi BTN 2 no nain 4 husi cluster SEFOPE, tanba ne’e agora dadaun kazu ativu iha sala izolamentu hamutuk nain 257.

Diretur Servisu Saúde Munisipio Bobonaro, João Baptista Mau Cardoso hateten atividade prevensaun no mitigasaun surtu Covid-19 iha munisipio refere kontinua lao hanesan atividade vijilansia sentinela iha fasilidade saúde hotu no halo screening massal ba komunidade risku sira.

Nia dehan vijilansia sentinela signifika pasiente sira ne’ebe visita fasilidade saúde aprezenta sintoma respiratorio obrigatoriomente hasai amostra halo teste ba Covid-19 nian. No sira mos hasai amostra ba sidadaun sira ne’ebe husi Dili ba Bobonaro la ho autorizasaun husi Centru Integradu Gestão Crize atu halo teste hotu.

“Ita iha makina GeneXpert ida iha hospital referral Maliana, atu halo testu ba Covid-19, maibe kapasidade limitado tanba ne’e, amostra swab ne’ebe ami rekolha husi atividade vijilansia sentinela no screening massal iha komunidade ami haruka ba laboratoriu nasional Dili atu halo teste. Ida iha hospital ne’e ami rezerva deit ba teste ema sira iha kuarentina Batugede tanba lorloron ema sai tama ho ilegal sira ne’ebe ita presiza halo teste hodi hatene rezultado lalais atu halo atuasaun emediata,” nia hateten.

Nia dehan komunidade sira no lideransa lokal sira iha ona konsensia atu kolabora ho autoridade sira hodi halo prevensaun no mitigasaun ba surtu Covid-19 iha rai laran tanba sempre informa ba autoridade wainhira hare sidadaun ruma tama ilegal no halao atividade ilegal iha fronteira.