Iha ambitu selebrasaun loron mundial fase liman tinan 2020, Vice Ministerio da Saúde (MdS), Bonifacio Maucoli dos Reis alerta nafatin ba jestor fatin publiku sira hanesan supermerkadu, merkadu tardisional, eskola, estabelesementu saúde atu prepara bee moos no sabaun atu visitante sira fase liman beibeik tanba liman moos bele prevene ema husi moras COVID-19 no moras hada’et sira seluk.

Iha ambitu selebrasaun loron mundial fase liman tinan 2020, Vice Ministerio da Saúde (MdS), Bonifacio Maucoli dos Reis alerta nafatin ba jestor fatin publiku sira hanesan supermerkadu, merkadu tardisional, eskola, estabelesementu saúde atu prepara bee moos no sabaun atu visitante sira fase liman beibeik.

Maske nune’e nia dehan, fasilidade fase liman deit sei la prevene ema ida husi moras, maibe konsiensia no hahalok individu nian atu utiliza fasilidade sira ne’e ho responsabilidade no efetivu hodi kontribui ba redus morbilidade no mortalidade iha rai laran.

“Ita hatene katak surtu COVID-19 fo hanoin ba ita hotu katak ita labele tan kompromete ijiene liman no oinsa asaun simples hanesan ne’e sai nudar fator determinante entre mate no moris. Maibe keta haluhan ita halo ijiene liman laos deit COVID-19 tanba ijiene lima bele prevene moras hada’et sira hotu, bele fo garantia ba ai-han seguru no nutrisaun inklui hatudu ambiente saúdavel ba ema hotu,” nia hateten liu husi diskursu iha selebrasaun loron mundial fase liman tinan 2020 nian iha salaun Palacio da Sinzas Kaikoli, Dili.

Nia rekoñese fasilidade publiku barak inklui estabelesementu saúde mak laiha asesu diak ba bee moos, maibe governu ho apoia husi parseiru dezenvolvimentu sira halo esforsu atu hadia sistema bee moos no kria fasilidade fase liman atu garantia ema hotu bele iha asesu ba fasilidade fase liman.

Entretantu, Administrador Postu Administrativu Cristu Rei, Gaspar da Silva hateten bee sai hanesan obstaklu bo’ot ida atu garantia sustentabilidade pratika ijiene liman, maibe ho surtu COVID-19 governu ho apoia parseiru hatudu komitmentu atu hasa’e kobertura asesu bee.

“Ita husu instituisaun hotu atu kolabora nafatin tau atensaun ba fasilidade fase liman sira ne’ebe instala ona hodi garantia ema hotu bele kontinua pratika fase liman,” nia hateten.

Iha parte seluk, reprejentante UNICEF iha Timor-Leste, Valérie Taton hateten sira apoia ona governu halo instalasaun bee moos no fasilidade fase liman hamutuk 189 iha fatin publiku sira iha teritorio tomak.

“Iha teritorio tomak ami instala ona 189 fasilidade bee mos no fase liman nian iha fatin publiku sira hanesan estabelesementu saúde sira, merkadu, eskola, dalan publiku sira ne’ebe ema barak,” nia hateten.

Nia dehan, sira mos servisu hamutuk ho kompeten sira atu garante sustentabilidade fasilidade sira ne’e nian, liu-liu manutensaun atu promove no motiva nafatin komunidade pratika fase liman tanba investimentu bo’ot ne’ebe halao ona ba instalasaun fasilidade sira ne’e.