- Publika iha: 15 Setembro 2022
Iha ambitu selebrasaun missa agradesementu ba kargu foun Cardeal, Dom Virgílo Cardeal do Carmo da Silva, SDB husu responsabilidade sarani no povu tomak atu kolabora no kontribui promove fraternidade humana partikularmente iha sosiedade nia leet, ne’ebe lori Timor-Leste bele sai examplar iha mundu.
Nia salienta agradese ba estadu, liu husi orgaun governu no parlamentu nasional tanba Timor-Leste nasaun dahuluk ne’ebe halo adezaun ba deklarasaun fraternidade humana, signifika dokumentu ida ne’e sei implementa mos iha rai laran.
“Ita la haksolok deit tanba rekonhesementu ida no afirmasaun ida iha mundu, maibe konvite ida oinsa papel povu no kreda Timor nian kontribui ba mundu. Ita nia istoria iha tinan 20 ne’e hatudu oinsa ita aprende atu hatene hadomi malu, hadame malu ho ema hotu, liu-liu ho hirak ne’ebe ita hanaran ita nia inimigu sira,” nia hateten iha missa agradesementu ba kargu cardial iha Tasi Tolu, Dili.
Nia hateten molok implementa dokumentu Papa nian ne’e katak ema hotu mesak maun alin deit, importante dokumentu ne’e tenke book ema hotu nia fuan no laran, liu-liu hira ne’ebe iha papel eduka no orienta foinsa’e sira ba valor vertude, kultura dame nian tanba ho nune’e lia fuan fraternidade ne’e bele sai realidade.
Nia hatutan santo Padre fo premiu Cardial ba Timor-Leste, laos ba ema ida deit, maibe liu-liu rekonhese sakrifisiu povu ida ne’e nian, korajen sarani ida ne’e nia iha momentu sira hotu, liu-liu momentu ida ne’ebe difisil iha kreda nafatin iha fidelidade ba Nai Maromak, no memento ida afirma iha kreda universal identidade povu ne’ebe maioria Katolika ha rai ki’ik ida ne’e.
Iha parte seluk, Presidente Parlamentu Nasional, Aniceto Longuinhos Guterres Lopes hateten Timor-Leste nasaun primeru ne’ebe adere ba deklarasaun fraternidade humana no eventu istoriku konaba fee no umanidade mosu tutuir malu tanba mundu ohin loron hasoru hela konflitu, violénsia, hamlaha no dezafiu barak hasoru ema nia fiar ba Maromak.
Nia salienta eventu sira ne’e la mosu leet deit, maibe iha sentidu ba fiar sarani no iha sentidu relasaun konvivensia umana iha mundu aktual.
Orgulho bo’ot ba Timor-Leste nudar nasaun no povu tanba nasaun ki’ik, maibe hatudu identidade fiar sarani ne’ebe ativu no kontinua mori iha dame hamutuk ho Timor oan sira seluk ne’ebe profesa fiar iha religiaun seluk.
“Ho prezensa kardial foun iha Timor-Leste no Timor-Leste nia adezaun ba deklarasaun fraternidade umana, ita hotu halao obrigasaun nudar sarani ka fiar nain tuir ida-ida nia relijiaun no nudar sidadaun iha estadu de direitu demokratiku atu promove liu husi ita nia hanoin, lia fuan, no hahalok ou komportamentu ne’ebe manifesta ita nia apoia moral no relijiozu ba kargu no funsaun ne’ebe sua eminensia Dom Virgilo Cardeal do Carmo da Silva asume,” nia hateten.
Nia hateten sidadaun nasaun ida-ida nia atu kumpri didiak ida-ida nia dever nudar fiar nain, politiku, governante ou sidadaun baibain hodi hametin paz, relasaun fraternal, solidaridade no toleransia konstrutivu tanba ho nune’e bele hetan konfiansa husi Santa se ba povu Timor-Leste no lori Timor-Leste sai examplar ba fiar no fraternidade umana iha mundu.