Quinta, Abril 25, 2024
Total visitors: 766366

Primeiru Ministru Taur Matan Ruak hateten governu ho apoiu nasaun amigu sira no parseiru sira halo esforsu tomak mobiliza vasina atu hasa’e kobertura vasinasaun Covid-19 iha teritorio nasional, hodi redus propagasaun virus no risku mortalidade tanba komportamentu sosiedade no vasina maka meus efetivu atu luta hasoru surtu Covid-19.

Primeiru Ministru Taur Matan Ruak hateten governu ho apoiu nasaun amigu sira no parseiru sira halo esforsu tomak mobiliza vasina atu hasa’e kobertura vasinasaun Covid-19 iha teritorio nasional.

Nia dehan apoia husi Covax facility komitmentu apoia miliaun doze vasina AstraZeneca kobre 20% populasaun, ne’ebe iha inisiu hetan ona 24,000 doze hodi fo ba ekipa liña frente sira, no iha fulan oin sei to’o tan 100,800. Alende ne’e governu Australia apoia ona 40,000 doze AstraZeneca no sira komprometidu atu nafatin suporta kampanha vasinasaun iha Timor-Leste. No iha mos apoia 100,000 doze vasina Sinovac husi governu China, ne’ebe sei to’o iha fulan oin.

“Estratejia vasina nian inisiu ministerio da saúde deside hare uluk grupo risku sira, maibe lori tempu naruk, entau governu husu atu organiza sosiedade ba grupo tolu maka grupo aseita, grupo duvidozu no grupo atrazadu. Grupo atrazadu ne’e lakohi husik ba ikus liu kuandu nia hakarak maka simu lakohi ne’e problema ninian, ita la fo maka ita sala entau ita fo uluk maka isra ne’ebe hakarak,”

“Governu hakarak vasina ema hotu, maibe se maka lakohi ne’e governu sei la ba monu ain hsuu atu vasina. Governu ida hau lidera ne’e sei la ba hakneak iha populasaun nia ain dehan favor ida vasina, sira sei la ba husu tanba nia maka lakohi laos hau maka la fo, nia maka lakohi obrigado taan,” nia hateten wainhira partisipa iha plenaria extraordinaria konaba extensaun Estado Emergensia ba dala 14 iha Parlamentu Nasional, Dili.

Nia dehan iha orsamentu ratifikativu parlamentu nasional aprova $13 miloens atu sosa tan vasina, no governu hare hela ona mekanismu sira atu sosa vasina ne’ebe bele fo ba sidadaun sira idade tinan 18 mai kraik tanba vasina ne’ebe dadaun ne’e implementa esclui hela sira idade tinan 18 mai kraik no inan isin rua, inan fo susu sira.

Entertantu, Diretora Jeral Prestasaun Servisu Saúde, iha Ministerio da Saúde, Doutora Odete Viegas da Silva hateten hahu implementasaun kampanha vasinasaun Covid-19, liu-liu vasina 24,000 doze husi Covax no 40,000 doze husi Australia konsege vasina ona ema nain 76,683 iha teritorio tomak inklui nain 63,849 iha munisipiu Dili.

“Hahu iha loron 7 fulan Abril, ita konsege atinji 63,849 iha munisipio Dili. Ita konta ho munisipiu hotu to’o agora Timor-Leste konsege atinji ona 76,683 ema ne’ebe hetan ona vasina doze dahuluk. Ohin ita sei hetan tan 20,000 doze husi governu Australia, ne’ebe ita sei hahu implementa iha segunda feira,” nia hateten.

Nia dehan vasina husi governu Australia ne’e sei foku iha munisipiu Dili tanba statistika hatudu taxa insidensia kazu sa’e makas no numeru kazu moderadu no kritiku mos a’as ba beibeik.

Iha parte seluk, membru Parlamentu, deputado Domingos de Carvalho husu governu atu labele obriga sidadaun sira simu vasina tanba ema ida-ida iha kondisaun saúde ne’ebe la hanesan, ne’ebe bele prejudika sira nia moris.

“Labele obriga ema ba tuir vasina kuandu ema ne’e hetan moras komplikadu, favor bo’ot ida. ne’e hanesan ameasa bo’ot ida ba funsionario publiku sira para hodi labele tama servisu, la bele,” nia hateten.

Tuir dadus komulativu kazu Covid-19 iha Timor-Leste, hahu loron 21 fulan Marsu tinan 2020, to’o loron 28 fulan Maio tinan 2021, hatudu total kazu konfirmadu sae ona ba 6,622. No husi numeru ne’e nain 3,915 maka rekuperado ona, nain 2,692 maka ativu hetan tratamentu iha fatin izolamentu, no nain 15 maka mate ona ho Covid-19.