- Publika iha: 26 Abril 2023
Komisária Komisaun Nasionál Eleisaun (CNE), Odete Maria Belo hateten sira-nia observasaun haree katak maioria partidu polítiku sira koloka kandidata feto iha lista kandidatura ho númeru bo’ot, ne’ebé sei implika ba reprezentasaun feto iha parlamentu nasionál.

Nia salienta lei eleisaun parlamentár nú 9/2017, hateten katak aprezentasaun lista kandidatura hahú husi 65 kandidatura efetivu no 25 suplente ne’e kada konjuntura ne’e pelumenus feto ida, maibé la signfika tau feto iha númeru bo’ot hanesan númeru 3, 6, 9 no12.
“Ne’e lei hakarak lakohi tenke tuir, maibé nia konjuntura ne’e mak dalabarak sira-nia pensamentu feto tenke iha númeru 3. Lei ne’e fleksibel fó ba partidu polítiku sira atu koloka feto iha númeru 1, 2, 3. Iha partidu balun ne’ebé sira konsidera ona feto iha númeru 1 no 2 no partidu barak tuir observasaun CNE nian haree katak sira tau feto iha liu númeru 3, 6, 9 no seluk tan,” nia hateten hafoin partisipa iha konferénsia nasionál ba eleisaun pasífiku ho tema A Fraternidade Humana Como Fator Esensial Para a Consolidasaun da paz e da Estabilidade Democrática, iha salaun CNE Colmera, Díli.
Nia hateten lei garantia partisipasaun ativa husi feto iha vida polítika hanesan kandidata, eleitór, observadór, fiskais no realizadór ba eleisaun.
Iha parte seluk, Diretora Organizasaun Movimentu Feto Foinsa’e Timor-Leste (MOFFE), Yasinta Lujinha hateten sira servisu hamutuk ho partidu polítiku atu fó kapasitasaun hodi hasa’e abilidade no koñesimentu feto nian ba asuntu importante sira.
“Ami agora halo hela formasun ba partidu polítiku sira-ne’ebé hetan kadeira iha parlamentu no partidu foun sira atu fó lista feto ne’ebé tama iha kandidatura hodi hetan formasaun. Formasaun ne’e foku liuba abilidade public speaking, mekanizmu kampaña, oinsá aprezenta programa partidu nian,” nia hateten.
Nia hateten sira mós servisu hamutuk ho orgaun eleitorál STAE no CNE fó edukasaun votante no edukasaun sívika ba komunidade, liu-liu joventude no feto sira atu partisipa ativu liutan iha prosesu eleitorál sira hodi bele ezerse sira-nia votu ho responsabilidade.
Nia hatutan iha eleisaun sira anteriór dalabarak akontese votu nulu no votu la vale tanba edukasaun votante ba eleitór sira menus, liu-liu joven no feto sira-ne’ebé ladun ativu hola parte iha atividade sira edukasaun votasaun nian.
Iha oportunidade ne’e nia espera partidu polítiku sira koloka feto iha lista kandidatura ho númeru ki’ik no fó mós palku ba feto sira atu hato’o sira-nia vizaun no programa polítika sira durante períodu kampaña.