- Publika iha: 15 Novembro 2022
Sekretáriu Nasionál Rede Edukasaun Timor-Leste Coalition for Education (TLCE), Jose Monteiro, dehan kualifikasaun profesór iha língua portugesa hodi hanorin estudante sira iha eskola sei menus, tanba ne’e husu ba Ministériu Edukasaun Juventude no Desportu (MEJD) atu hasa’e kualidade profesór sira liuhusi formasaun.
Nia dehan, bazea ba monitorizasuan ne’ebé sira halo ba kualiadede edukasaun iha rai laran durante ne’e, nota katak profesór sira-nia kualifikasaun iha língua Portuguesa seiduak diak hodi tranforma siénsia ba estudante sira maské tuir ona formasaun dala barak.
“Ita sukat katak kualifikasaun profesór liu-liu ba língua portugesa seidauk iha kualidade ne’ebé sufisiente hodi hanorin estudante sira iha eskola,” TLCE Monterio dehan.
Tanba ne’e, nia dehan atu hadia kualifikasaun professor nian iha língua portugeza MEJD tenke foku ba formasaun labele jerál maibé tenke espesífiku, ezemplu kona-ba língua portugesa tenke foku de’it ba língua, ba sistema hanorin ne’e tenke foku loos de’it, labele dala ida de’it selae rezultadu zero nafatin.
“Kualifikasaun profesór importante tebes, tanba profesór kualidade maka alunu sira mós kualidade hotu no edukasaun iha Timor-Leste mós iha kualidade hotu,” nia hatete.
Nia sujere MEJD tenke halo avaliasaun ba formasaun profesór ne’ebé durante ne’e la’o tiha ona, nune’e bele halo planu formasaun ne’ebé di’ak liutan iha futuru.
“Avaliasaun ne’e atu haree fallansu iha ne’ebé, hodi hadia kedas,” TLCE Monteiro Sujere.
Entretantu, Diretór Jerál MEJD nian, Antoninho Pires dehan, formasaun ne’e la’ós tenke nia hatene kedas, maibé tenke beibeik atu nune’e sira bele hatene.
“Ita nafatin halo formasaun, ida ne’ebé tuir formasaun ne’e mos tenke aplika, halo ezersísiu, sé nia nain ba tuir maibé la aplika hanesan de’it ba lakon tempu de’it,” nia hateten.
Nia dehan, MEJD realiza formasaun, maibé depende ba vontade aprende husi profesór, sira ne’ebé hakarak duni aprende sira konsegue susesu maibé la iha vontade, ekipa nafatin identifika no submete nafatin sira iha formasaun.
“Ministériu Edukasaun Juventude no Desportu nia knaar tomak atu halo formasaun ba profesór sira nune’e bele domina língua hodi hanorin estudante sira, maibé buat hotu depende ba partisipante sira,” DG MEJD Pires dehan.
Tanba ne’e nia dehan, kada tinan ministériu kontinua halo formasaun ba profesór liu-liu ba língua Portugésa no Tetun tanba língua rua ne’e ofisiál no hanorin uza língua rua ne’e.