- Publika iha: 13 Dezembro 2012
Tuir observasaun Asosiasaun Hak durante ne’e ba problema kampu servisu ne’ebe limitadu no numeru dezempregu (jovens mane) kontinua as iha rai laran tanba linha kordenasaun entre ministerial sei fraku.“Iha situasaun jeral Timor nian ema barak mak sei hein duni oinsa mak atu asesu ba servisu maibe kestaun mak kordenasaun entre ministerial ne’e mak ladun diak,”hateten Program Manager ba programa edukasaun direitus umanu iha Asosiasaun Hak, Manuel Monteiro Fernandes, (04/12), iha Farol, Dili.
Nia fo ezemplu Ministeriu Agrikultura ninian, nia iha politika ne’ebe mak diak hasae produsaun, politika ne’e diak bele loke kampu de servisu ba joven sira, maibe kuandu ninia produsaun ne’e ema bele sosa, tanba ida ne’e mak dehan falta linha kordenasaun entre ministerial.
Nia dehan, kampu servisu la’os ema hotu tenke ba servisu iha edifisiu sira mak dehan kampu servisu maibe tenke iha politika ne’ebe mak diak para ema bele hadomi nia profisaun inklui to’os nain sira.
“Tanba ema la konsidera servisu Agrikultor,servisu peskas, servisu artezenatu no servisu pastoralistas ,ne’e hanesan kampu de servisu ida ke produs hodi rendimentu ba ema, ne’ebe dezempregu aumenta tanba ema fo valorizasaun ba servisu sira ne’ebe iha,” Program Manager HAK ne’e kestiona.
Entretantu Deputadu Cezar Valente de Jesus katak, numeru dezempregu as tanba Timor foin ukun aan.
“Ita koalia kona ba kampu de trabalhu klaru dezempregus agora metade servisu no metade la servisu,hanesan hau mos kuandu la sai deputadu hau mos dezempregu tanba ne’e mak hau hela iha distritu,” hateten Deputadu ne’e.
Iha fatin hanesan Deputadu Antonino Bianco katak, nudar reprejentante povu senti preokupa tanba dezempregu iha rai laran aumenta ba bebeik maibe ema estranjeiru maioria mak hetan servisu iha Timor.
“Buat ida ne’e ita hare katak,ita nia ema la hetan fatin e ema liur mak hetan fatin, e kestaun ne’e mosu tanba linha orientasaun politika atu buka kampu trabalhu ba Timor oan sira mak la dun klaru husi Governu,” dehan Deputadu Bianco.
Kona ba trabalhador estranejiru domina iha Timor tanba tuir nia falta kontrolu husi governu.
“Osan bara-barak Ema imigrasaun tama mai,balun mai vistu pasiar deit mai hetan servisu,ne’e mak tama husi Fronteira tama husi Tasi dala ruma kaer dala ruma la kaer,ida ne’e mak ema dehan katak,kontrolu husi Governu menus,” Deputadu Bianco katak.