Quinta, Abril 18, 2024
Total visitors: 766366

Sekretario Estado Komunikasaun Sosiál, Mericio Juvinal dos Reis hateten rezultado peskiza pre-eleminariu konaba presepsaun publiku ba media konvensional, hatudu populasaun maioria sei asesu informasaun, notisia liu husi plataforma konvensional jornal, radio no TV sira ne’ebe eziste iha rai laran.

Sekretario Estado Komunikasaun Sosiál, Mericio Juvinal dos Reis hateten rezultado peskiza pre-eleminariu konaba presepsaun publiku ba media konvensional, hatudu populasaun maioria sei asesu informasaun, notisia liu husi plataforma konvensional jornal, radio no TV sira ne’ebe eziste iha rai laran.

Nia dehan peskiza hatudu populasaun 70% mak asesu informasaun iha TVTL, 24% asesu iha GNM TV, no 5% aten 1% asesu iha Televizaun seluk hanesan Maubere TV, STL TV, TVE. Plataforma radio nian 54% populasaun rona radio RTL, 34% rona radio GMN no 4% ate 1% rona radio seluk. Alende ne’e plataforma jornal imprime nian populasaun 39% lee notisia jornal diario nasional, 34% lee notisia jornal Timor Post, 8% ate 4% lee jornal diario no semanal seluk ne’ebe eziste iha rai laran.

“Media konvensional lalika laran taridu tanba husi survey ne’ebe iha sei diak hela. Ema seidauk husik sira, maske media digital hahu lansa makas no lao makas. Maibe agora seidauk halakon media konvensional sira, hau lahatene oinsa tinan lima mai oin,” nia hateten bainhira sai orador iha Dili Dialogue Forum 2021, ho tema media konvensional iha era digitalizasaun iha salaun Delta Nova Comoro, Dili.

Nia hateten peskiza ne’e mos hatudu populasaun sira iha liu interese atu asesu informasaun sira konaba politika nasional nian kompara ho informasaun sira konaba sosio-ekonomia tanba ne’e media sira tenke atensaun mos kontiudu informasaun.

Nia hatutan governu kontinua fo apoia media estado sira no prepara lei hodi asegura subsidiu ba media privado sira atu hahu transforma plataforma konvensional ba digitalizasaun tanba tinan lima oin mai tan teknologia sei avansadu liu tan agora.

Enkuantu, Presidente Konselho Imprensa, Virgilio da Silva hateten situasaun agora iha rejiaun media konvensional, liu-liu jornal sira hahu lakon ona tanba jornal bo’ot no konhesidu sira iha rai seluk komesa taka ona tanba sosiedade nia meus asesu informasaun digital ona.

Nia dehan jornal ne’e patrimonio ida ne’ebe kleur ona presiza atu mantein no dezenvolve, maibe hanoin moral laserve ona atu sobrevive tenke konsidera aspetu komersial, ekonomia no jestaun.

“Kompetisaun ne’e buat ida ne’ebe ita labele trava tenke hasoru. Agora publiku ou leitores sira maka iha kapasidade atu tais no rona nain sira mak hare knal ou fonte informasaun ida ne’ebe mak serve, konfiavel, kredivel atu fiar,” nia hateten.

Iha parte seluk, Eis Presidente da Republika, José Ramos Horta hateten sosiedade agora sei iha tempu tur lee informasun no notisia sira iha jornal, maibe tinan lima oin mai ema sei laiha tempu tanba ne’e tenke hanoin ona.

“Governu mos tenke matenek oinsa bele uza kreatividade no mekanismu ruma inventa baut ida hanesan tiktok atu fahe informasaun seriu ruma ba publiku. Informasaun ne’e tenke halo ho kualidade artistika no kreativu atu mensagen ne’e to’o ba ema, ne’e mak dezafiu ba governu sira,” nia hateten.

Nia dehan media imprime hanesan jornal, revista mak sei susar kompara ho radio no TV tanba ema laiha tempu atu tur lee, enkuantu digital ona ema bele uza telephone lee iha ne’ebe deit.