Sexta, Abril 19, 2024
Total visitors: 766366

Sekretario Estado Protesaun Sivil (SEPS), Joaquin Gusmao, hateten atu komunidade bele livre husi dezastre iha tempo udan, komunidade tenke kumpri orientasaun ne’ebe mak governo hatur ona katak, labele halo uma iha foho lolon, mota laran nune’e mos labele soe lixo arbiro tanba aspeto sira ne’e mak kontribui hodi hamosu dezastre.

Sekretario Estado Protesaun Sivil (SEPS), Joaquin Gusmao, hateten atu komunidade bele livre husi dezastre iha tempo udan, komunidade tenke kumpri orientasaun ne’ebe mak governo hatur ona.

Nia dehan, aspeto tolu ne’e mak governo identifika ona sai hanesan risko ba dezastre, tanba ne’e governo husu komunidade tenke iha konsiensia hodi kumpri orientasaun sira.

“Orientasaun hira ne’e ita hatun, tanba ita hakarak komunidade sira bele livre bainhira tempo udan,” SEPS Gusmao hateten.

Tanba ne’e, nia dehan, atu livre husi dezastre naturais iha tempo udan komunidade sira presija moris tuir orientasaun governo katak tenke hela iha fatin ne’ebe mak seguro.

“Orientasaun ita bando komunidade sira hela iha foho lolon, mota laran no soe lixo arbiru tanba buat hirak ne’e mak kuntribui ba dezastre naturais,” nia hateten.

Tanba ne’e nia dehan, SEPS nafatin esforso halo sosializasaun, ba komunidade nune’e mos husu konsiensia komunidade nian atu kumpri regulamento hodi labele okupa fatin hirak ne’ebe mak identifikado risku ba dezstre.

Enkaundo nia dehan, durante Janeiro to’o Outobro 2020 ne’e ema ne’ebe mak lakon vida husi dezastre hanutuk nain 11.

“Ita lakoi dezastre sira ne’e atu akontese tan no halakon komunidade nia vida. Ita nafatin husu atu kurmpri saida mak governo hatun,” SEPS informa.

Entretanto Xefe Suku Bidau Santana, Joao Paulo de Andrade, hateten nia hanesan autoridade lokal ne’ebe mak lidera suku refere, pronto kopera ho komunidade sira hodi kumpri nafatin aspeto tolu ne’ebe mak governo fo sai atu nune’e bele livre husi dezastre.

“Hau pronto kopera ho governo tanba hau lakoi akontese tan hanesan fulan hirak liuba ne’ebe mak akontese dezastre naturais hanesan inundasaun kuaze Dili laran ikus mai rezulta hau nia sidadaun ida mos lakon vida,” Xefe Suku Andrade hateten.

Nia dehan, iha suku laran rasik iha komunidade balun mak hela besik mota, maibe kuando tempo udan, sempre realiza ekontro ho komunidade hodi fo hanoin nafatin sira oinsa proteje an husi dezastre.

Iha paste seluk, komunidade Rita Andrade Lobato hateten, hanesan komunidade nafatin esforso ho konsiensia atu kumpri saida mak governu orienta inklui labele hela besik mota, foho lolon no labele soe lixu arbiro.

“Maibe, konaba labele hela besik mota nune’e mos hela iha foho lolon ne’e hau hanoin ne’e susar ba komunidade tanba laiha kbit atu sai husi hela fatin anterior hodi ba hela iha fatin foun tanbe ne’e presija osan ho montante bo’ot,” nia hateten.

Maibe nia dehan, konaba lixo 100% komunidade iha suku refere soe lixo iha fatin atu nune’e labele mosu inundasaun.