- Publika iha: 28 Fevereiro 2024
Diretór Servisu Agua, Saneamentu no Ambiente iha Munisípiu Dili, Domingos Godinho informa planu hahu fulan-abril tinan 2024, sistema rekolhamentu lixu iha sidade Dili moderniza ona tanba ne’e la tolera sei aplika sansaun koima ba komunidade tantu individu no koletiva ne’ebé soe foer la tuir oras no la soe foer iha fatin.
Nia dehan fulan-marsu ne’e kompañia halo instalasaun ba fatin lixu hamutuk 1000 iha fatin sira ne’ebé identifikadu ona iha sidade laran atu komunidade sira bele tau lixu ba, nune’e ekipa bele rekolha.
“Semana ida resin ona, ami lao halo avizu no sosializa hela dekretu lei nu. 3/2024 alterasaun dekretu lei nu. 33/2008 konaba hijiene ordem públika nian, liu-liu konaba orario soe lixu, kontra bandu sira inklui koima ba komunidade sira ne’ebé soe foer la tuir oras no la soe foer iha fatin,” nia hateten iha servisu fatin Matadoru, Dili.
Nia hateten dekretu lei nu 3/2024 alterasaun husi dekretu lei nu 33/2008, artigu 5 no artigu 6 koalia klaru konaba koimas, ne’ebé ho valor husi $5 até $500 no husi $10 até $1000 ba individu no koletiva.
Nia hatutan estrada protokolu sei la tau lixu fatin, maibe instala iha estrada tama bairo sira ho distansia husi lixu fatin ida ba seluk 100 metru.
Nia haktuir projeitu rekolhamentu lixu ne’e kaer husi kompañia internasionál husi China ho naran China Harbour servisu hamutuk ho kompañia nasionál PAX no projeitu ateru kontroladu iha lixeira Tibar sei kaer husi kompañia China Harboru servisu hamutuk ho kompañia lokal Pioner.
Iha parte seluk, Xefe Suku Motael, Luis Antonio Candido Gusmão Viegas hateten projetu foun ne’e, sira identifika ona fatin hamutuk 70 ne’ebé sei instala fatin lixu ho medida la hanesan.
Nia dehan Motael laiha prezensa loja bo’ot sira, maibe iha espasu públiku barak hanesan jardin 12 Novembru, jardin 5 de Maio, jardin Bebora no jardin Palapasu, ne’ebé presiza tau fatin lixu bo’ot atu akumula lixu hotu ne’ebé visitante sira produs.
“Tuir identifikasaun bazeia ba klase tama liu iha aredores ne’e nia medida ki’ik, entau ami iha motael total fatin lixeiru ne’e kuaze 70 nia media ne’e mak la hanesan balun ki’ik, naton no bo’ot,” nia hateten.
Nia fiar sistema foun ida ne’e sei bele rezolve problema lixu iha kapital Dili no aplikasaun koima sira ne’e bele muda ema nia konsensia atu halo jestaun ba lixu ne’ebé uma kain produs.