Inisiativa diak mai husi Sekretaria Estadu Promosaun Igualidade (SEPI) no Ministeriu Edukasaun (ME) atu fo oportunidade ba maluk sira ne’ebe uluk la konsege akaba sira nia estudus atu bele eskola fali, liu-liu feto Timoroan.

SEPI no ME halo planu ida ne’e ho razaun katak feto (liu-liu iha area rural) barak hetan isin rua sedu no sai husi eskola tantu durante ensino baziku no mos durante ensino sekundariu.

Antes ne’e SEPI halo ona peskiza ida kona ba asuntu ne’e, ne’ebe hahu uluk iha distritu tolu mak Distritu Aileu, Ermera no Liquisa. Rezultadu husi peskiza ne’e hatudu katak maioria feto ho idade 20 to’o 30 ba leten mak la remata sira nia eskola.

Nune duni Governu liu husi SEPI no ME promote atu feto hirak ne’e bele kontinua fali sira nia eskola se sira hakarak.
Ida ne’e inisiative ka diak. Maibe kestaun mak ne’e, implementa ona ka la’e planu ne’e, se implementa karik feto nain hira komesa tama ona eskola, eskola iha ne’ebe? Sira ne’e tenke tama hamutuk ho estudante sira ne’ebe iha eskola ba-bain, ka sira iha eskola ketak? Fatin loke foun ba sira ka tama iha eskola ne’ebe governu kria ona hanesan Ensino Rekorente? Se karik inisiativa ne’ebe atu hetan susesu no fo duni oportunidade ba feto maluk sira atu remata sira nia eskola entaun informasaun tenke klaru ba sira.

Tama eskola bai-bain, bele maibe problema balun moe, tama iha ensino rekorente, balu lahatene saida mak ne’e (liu-liu ba ita nia feto maluk sira ne’ebe hela iha area remotas ne’ebe falta de informasaun).

Leia mais...

Editorial ida ne’e nafatin kona ba problema ahi mate-lakan maske ema balun hetan ona ahi lakan estavel maibe ita nudar sosiedade la bele kontente wainhira ema balun deit mak hetan diak wainhira ema seluk (liu liu iha distritus) nafatin hakilar kona ba problema ahi mate-lakan.

Komunidade sira sente kontente no governu halo selebrasaun bo’ot bainhira rona Presidente Ramos Horta fo sai katak dia 28 Novembru 2011 katak agora ba oin ahi sei lakan normal durante  oras 24 nia laran.
Promesa ne’e, fou-foun halo tuir duni maibe foin mak tama tinan foun Janeiru 2012, ahi iha bairo balun komesa mate fali. Hanesan akontese iha bairo Pantai Kelapa iha Sabado (14/01) ahi mate kuaze ke oras tolu nia laran iha parte dader, e lakan fali no mate fali iha lokraik to’o kalan mak lakan fali.

Ida ne’e hatudu katak promesa ne’ebe governu halo ba povu liu-liu iha Capital Dili hanesan simbolu deit katak ‘secara politik’ bele maibe ‘secara teknik seidauk bele’.
Iha Dili deit se lakan mate sa’tan iha distritu, pior lliu tan.
Tanba ne’e kuandu governu seidauk iha kapasidade labele promesa uluk ba povu.

Kuandu ita kompara tempu ukun aan no tempu okupasaun, iha tempu okupasaun Indonezia ahi lakan durante oras 24 nia laran, maibe depois ita ukun aan husi primeiruu governu to’o kuartu governu, sempre iha failansu ba eletrisidade. Promesa hela ba promesa mais nunka sai realidade. Karik tanba foin ukun aan maibe ida ne’e la’os razaun ne’ebe ema hotu atu rona.
Se nune’e problema fundamentais ba eletrisidade lakan-mate ne’e saida, agora uza fiu foun e ahi kontinua lakan-mate. Karik fiu sira monta foun ne’e mak laiha kualidade, tanba ne’e bainhira udan bo’ot, sirkuita entaun ahi mate.

Iha notisias ida TDW fo sai semana kotuk, tuir reprezentante EDTL ida hateten katak  fiu eletrisidade sensitivu los katak ai-tahan monu iha nia leten mos ahi mate kedas.
Antes ne’e governu halo estudus viabilidade kona ba fiu sira ne’e, katak iha duni kualidade ka la’e, tanba agora iha bairo Praia dos Coqueiros, karik mos iha bairo seluk ahi mate loron-kalan deit, liu-liu iha tempu udan.

Ami nia sujestaun, governu labele koalia deit maibe tenke implementa tanba povu hakarak realidade la’os lia fuan, sa’tan agora besik tan eleisaun bo’ot rua, Prezidensial no Parlamentar povu presiza ahi.
Molok kampanha ba Eleisaun hahu no politiku nain sira halo tan promessas ami fo hanoin deit ba bo’ot sira katak diak liu promete bazeia ba realidade no saida mak bele halo duni la os deit saida mak ema hakarak rona atu bele hetan tan votos.

Semana kotuk TDW fo sai notisias ida kona ba inisiativa ida hosi Minsiterio Turismo, Komersio no Industria (MTCI) katak sira ho kolabora hosi Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) haruka sai vendedores estranjeiru lubuk iha hosi merkadu tradisional iha Capital Dili laran, hanesan hosi Merkadu Hali Laran (haree notisia iha www.thediliweekly.com).

Maske vendedores Timoroan iha merkadu hirak ne’e espresso sira nia aprova kona ba initiative ne’e atu hasai sira nia kompetisaun hosi sira nia le’et, saida mak inisiativa ne’e signifika ba business iha Timor-Leste?

Leia mais...

Nune’e mos ita hahu fali
Prepara, Prontu, Arranka
Sira mos tesik ona ba
Hau sei halo ida ne’e, sei hao ida ne’eba
Hau sei halo ida seluk tan
Hau sei halo tan sira seluk
Hau sei ida ne’e, hau sei ida ne’eba
Halo promessas
Halo promessas la tuir

Leia mais...

Ita mak se
Se la halo referensia direkta kona ba Sira
Bele Ita no Sira igual
Dudu, dada, duni, haketak
Ita no Sira
Bele Ita define ita nia aan rasik
No lalika sakrifika Sira
Haree dahuluk

Leia mais...

Editorial ne’e mosu tanba notisias ida ne’ebe foin dadauk fo sai liu hosi media Australia nian kona ba ema politika ida ne’ebe hatete katak imigrantes foun hotu ba Australia presiza aprende uza dezodorizante (ba kalilin) no aprende atu antri / hamrik tuir linha ho orden atu iha ikus bele sai sidadaun Australiano ne’ebe diak.
Nune’e duni katak iha Australia, tanba pais ida ne’e nune duni, la kleur ema politika ida ne’e tenki hasai fali nia deklarasaun no husu deskulpas no arrepende iha publiku nia oin kona ba nia lia fuan ne’e. Maibe issu rua ne’e mak hamoris editorial ida ne’e.

Leia mais...