Sábado, Abril 20, 2024
Total visitors: 766366

Ministerio Edukasaun liu husi Diresaun Jeral Ensino Baziku e Ensino Recorente halo enkontro ho diretor edukasaun munisipio sira kona ba implementasaun matrikula edukasaun pre-eskolar nian ba tinan 2018.

Grupos feto protudor tais no arte jenatu hamutuk 11 husi munisipios partisipa iha Feira Natal ne’ebe organiza husi Fundasaun Alola.

Diretor Jeral (DJ) Ensino Baziku e Ensino Recorente Cidalio Leite hateten, objetivo husi enkontro ne’e atu relembra fali regulamento ba matricula edukasaun pre-eskolar ne’ebe hasai iha tinan uluk, atu sira bele implementa ho diak iha momento matrikula edukasaun pre –eskolar nian
“Tanba ita hotu hatene, katak tuir kalendario ano letivo nia loron matrikula sei hahu iha dia 18-23 Dezembro 2017,” DJ Leite hateten, iha Dili.
Ho enkontro ida ne’e, nia dehan atu fo hanoin hikas fali Diretor edukasaun municipal sira atu bele implementa regulamento matrikula pre- eskolar, no mos ensino baziku sira ba ano letivo 2018 ne’e ho diak.
“Regulamento prinsipalmente ba matrikula ne’e, mak labarik hotu tenke ho idade 3-5 ne’ebe mak kompleta halo tinan iha 31 Dezembru, bele matrikula ba edukasaun pre-eskolar nian,” nia hateten.
Kriterio ba matrikula pre-eskolar mak, nia hateten idade tenke tinan 3,4,5 tanba idade ne’e tuir lei baziku edukasaun, e kriterio seluk mak atu haree ba numeru alunus ne’ebe mak atu simu iha eskola sira, no mos iha sala ida tenke iha 25 alunus no professor ida tenke hanorin 50 alunus iha sala rua .
“Professor ida tenke hanorin 50 alunus iha sala rua, daderoras rua ho balun ho lokraik oras rua ho balun,” nia hateten.
Nia hateten, dadaun ne’e iha deit 108.000 criansas no husi numeru ne’e iha 9000 criansas ho idade tinan 5 ne’ebe tama ba matrikula pre-eskolar nian maibe eskola balun sei menus alunus iha tinan sira ne’ebe liu ona. (Check numero)
“Ami hakarak regula professor ida tenke hanorin sala ida tenke prense 25 aluns no sala rua 50 aluns, maibe iha momento matrikula ne’e alunus la to’o, professor presiza buka tan atu nune’e professor ida hanorin 50 alunus,” nia dehan.
Nia espera, tinan oin bele implementa matrikula ho diak no sei rejisto alunus to’o 50.000 no professor 1000 resin.
“Target ida ne’e mak ita buka atu implementa agora ba matrikula dia 18 Dezembro ne’e ba ano letivo 2018 ninian,” nia hateten.
Enkuantu Diretor Edukasaun Munisipio Dili, Duarte Braganca hateten matrikula pre-eskolar ne’e iha dia 19 Novembro ne’e eskola ida-ida tenke iha orientasaun katak labarik sira kona ba criteria matrikula nian.
“Criteria kona ba rejisto matrikula pre-eskolar ne’e labarik ne’ebe ho idade 3,4,5 anos ita tenke tau prioridade ba sira tenke tama iha pre-eskolar,” nia hateten.
Nia hateten, tanba iha idade 3-4 anos ne’e tama iha 0 (nol) kecil, depois ba 0 besar ne’e ho idade 4-5 anos, tenke tau prioridade, tanba tempo ba sira tinan sira estuda iha pre-eskolar.
“Ita tenke tau prioridade liu ba tinan 4-5, tanba ita haree katak diak liu labarik sira iha pre-eskolar ne’e sira bele iha aproveitamentu ne’ebe diak, atu nune’e sira akaba iha pre-eskolar husi 5-6 anos ne’e sira bele asesu kedan ba ensino baziko primeiro siklu,” nia hateten.
Ba sira ne’ebe tama ba ensino baziko ne’e, nia dehan sira ne’ebe ho idade 6 anos tanba iha razaun katak, orsamento do estado nia ne’e ho sistema simu mak idade 6 anos, tinan 5 anos mai kraik la simu.
“Ita labele obriga labarik sira tama kedan iha primeiro siklu ho idade ne’ebe ki’ik ho mentalidade ne’ebe menus ita labele obriga hodi prejudika sira nia dezenvolvimento fisiku sira,” nia dehan.
“Tanba ida ne’e mak ita nia diploma sira ne’e hatun bazeia ba evolusaun edukasaun ne’ebe labarik sira nian,” nia hateten.
Portantu, kuaze ke orientasaun ba ona iha eskola sira no sei implementa tuir kuridor Ministerio Edukasaun nian.